راگەیاندنی مەكتەبی سیاسی یەكێتیی نیشتمانیی ڕایگەیاند، یەكێتی لەسەرەتاوە جەختیكردۆتەوە، لەشەراكەتی ڕاستەقینە لەپێناوی ئەنجامدانی چاكسازیی ڕاستەقینە و بەگژداچوونەوەی گەندەڵی و چارەسەركردنی كێشەكان.
مەكتەبی سیاسیی یەكێتیی بە بۆنەی یادی دامەزراندنی حزبەكە و هەڵگیرساندنی شۆڕشی لە ڕاگەیەندراوێكدا، كە وێنەیەكی دەست (سپی) کەتووە، ڕایگەیاندووە" ئەمڕۆ، یادی وەرچەرخانێكی مەزن لە مێژووی هاوچەرخی كورد و بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی گەلی كوردستان دەكەینەوە، یادی ڕچەشكێنی و نوێگەری لە شۆڕشگێڕی و كوردایەتی و خەباتی سیاسی و دیموكراسی لە كوردستان، یادی (44) ساڵەی دامەزراندنی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان و هەڵگیرساندنی شۆڕشی نوێ.
هەر لە ڕاگەیەندراوەکەدا ئەوەش هاتووە، لەهەرێمی كوردستاندا، سەرەڕای ئەوەی لایەنەكان بەتایبەتی یەكێتی‌و پارتی رێكەوتنی سیاسی‌و دواجاریش رێكەوتنی پێكهێنانی حكومەتیان ئیمزاكردووە، بەڵام هێشتا ناوەرۆكەكانیان نەكەوتۆتەسەر رێچكەی جێبەجێكردن. یەكێتی لەسەرەتاوە جەختیكردۆتەوە.
دەقی ڕاگەیەندراوەكە:
گەلی كوردستانی خۆڕاگر!
كەسوكاری سەربەرزی شەهیدان!
جەماوەری دڵسۆز، هەڤاڵانی تێكۆشەری یەكێتی!
ئەمڕۆ، یادی وەرچەرخانێكی مەزن لە مێژووی هاوچەرخی كورد‌و بزوتنەوەی رزگاریخوازی گەلی كوردستان دەكەینەوە، یادی رچەشكێنی‌و نوێگەری لە شۆڕشگێڕی‌و كوردایەتی‌و خەباتی سیاسی‌و دیموكراسی لە كوردستان، یادی (44) ساڵەی دامەزراندنی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان‌و هەڵگیرساندنی شۆڕشی نوێ.
لەم یادە شكۆدارەدا، بەسڵاوێكی گەرمەوە پیرۆزبایی لە كەسوكاری سەربەرزی شەهیدان، پێشمەرگە قارەمانەكان‌و تێكۆشەران‌و زیندانیانی سیاسی‌و كەمئەندامانی سەنگەر‌و رێكخستنە دێرینەكان‌و كادران‌و هەموو چین‌وتوێژەكانی كوردەواری دەكەین بەگشتی‌و جەماوەری دڵسۆزو هەمیشە پەرۆشی یەكێتی دەكەین. چەپكەگوڵی وەفاو ئەمەكداری لەسەر گڵكۆی پیرۆزی رابەرو سەرۆكی مێژووییمان (مام جەلال)و سەركردەو فەرماندە شەهیدەكان‌و تەواوی شەهیدانی یەكێتی‌و گەلەكەمان دادەنێین.
لەهەلومەرجێكی دژواری دوای نسكۆی (1975)و گەلەكۆمەكێی دوژمنان، لەبارودۆخێكدا، كە دەوڵەتانی زلهێز بەهۆی جێبەجێكردنی ستراتیژی بەرژەوەندیخوازانەیان، هیچ ئاسۆیەكیان بۆ خەباتی گەلانی بندەست نەهێشتبۆوە، ئەوكات رژێمی بەعس بەشێوەیەكی مەترسیدار خەریكی جێبەجێكردنی ستراتیژی قێزەونی سڕینەوەی نەتەوەی كورد بوو، بەچڕی دەستیدابووە جێبەجێكردنی پرۆسەكانی (تەعریب، تەرحیل، تەبعیس، تەسفیر) لە ناوچە جیاجیاكانی كوردستان‌و بانگەشەی ئەوەی دەكرد، كە مەحاڵە جارێكی تر شاخەكانی كوردستان پێشمەرگە بەخۆیانەوە ببیننەوە، ئا لەوكاتەدا، كە نائومێدیی؛ باڵی كێشابوو بەسەر ئاسۆی كوردایەتیدا‌و پەژارە ناخی هەموو كوردێكی دڵسۆزی تەنیبوو، یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان دامەزراو ساڵێك دواتر شۆڕشی نوێ لەناوەوەی وڵات سەریهەڵداو دەستیپێكرد‌و دڕی بە شەوەزەنگی نائومێدیی دا.
رێبازی فیكری‌و ستراتیژ‌و شێوازی دامەزراندنی یەكێتی‌و هەڵگیرساندنی شۆڕشی نوێ، نەك هەر رووداوێكی گەورەو دەگمەن بوو، بەڵكو رچەشكێنی‌و گۆڕانكاری‌و نوێگەریی گەورەی لەژیانی سیاسی‌و خۆڕاگریی لەبەردەم جینۆساید‌و پەلاماری دڕندانەی دوژمن‌و پیلانەكانیدا، هێنایەئاراوە. پێشمەرگەكانی، نموونەی قارەمانێتی‌و پشوودرێژی‌و رێكخستن‌و كادرەكانیشی نموونەی دڵسۆزی‌و ژیریی بوون‌و لەزیندانەكانیشدا رۆڵەكانی وانەی "كەم ژیان، كەڵ ژیان”یان تۆماركرد‌و لەبەردەم ئەشكەنجەو دڕندەیی جەلادەكانی رژێمدا، چۆكیان دانەدا‌و هەزاران پێشمەرگەی قارەمانی بەپێوە شەهیدبوون‌و هەزاران كادرو تێكۆشەریشی روبەڕوی نەهامەتیی بوونەوەو بریندارو كەمئەندام بوون.
جەماوەری دڵسۆزی كوردستان!
لە كۆتایی هەشتاكانی سەدەی رابردوودا، یەكێتی؛ بەباشی هەڵسەنگاندنی بۆ سەرەڕۆییەكانی رژێم كرد، كە سیاسەتە چەوت‌و فراوانخوازییە فاشیستەكانی بەرەو كەوتن‌و داڕووخان دەیبرد، ئیرادەی راپەڕینخوازیی یەكێتی لەگەڵ ئیرادەی گەلی كوردستان ئاوێتەی یەكبوون‌و بۆ یەكەمجار لەمێژووی شۆڕشەكانی كوردستاندا، شۆڕشی درێژخایەن، بەنەخشەدانانی یەكێتی، گەیشتە وێستگەی راپەڕین‌و كوردستان ئازادكراو قۆناغی ئەزموونی دیموكراسی‌و حوكمڕانیی خۆماڵی، دەستیپێكرد.
لەدوای راپەڕین، لەهەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستانداو دامەزراندنی حكومەتی هەرێمدا، یەكێتی وەك هێزێكی سەرەكی، لەو قۆناغەشدا بەگیانی بەرزی پاراستنی بەرژەوەندییەكانی گەلی كوردستان، درێژەی بەخەبات دا، هەر ئەو كات لەبری ئۆتۆنۆمی، نەخشەڕێگای "فیدرالی” كردە دروشمی یەكەمین هەڵبژاردن وەك هەنگاونان بەرەو ئامانجی گەورەی "مافی چارەنووس”. یەكێتی بۆ پاراستن‌و گەشەپێدانی ئەزموونی هەرێم، قوربانیی زۆری داو بەرژەوەندییە باڵاكانی كوردستانی خستەپێش هەموو بەرژەوەندییەكانی ترەوە. لەفراوانكردنی مەوداكانی ئازادیدا دروشمی (دابینكردنی نان‌و ئازادیی بۆ نووسەران) داهێنا‌و لەپێشخستنی ئەزموونی دیموكراسیی كوردستان‌و خەباتی هەمەلایەنەی مەدەنی‌و دەستەبەركردنی مافەكانی ژناندا، یەكێتی؛ هەمیشە رچەشكێن‌و دەستپێشخەر بوو.
یەكێتی، بەوپەڕی پشوودرێژییەوە، درێژەی بە خەبات دا، تا لەنیسانی (2003) رژێمی بەعس رووخێنرا. بەدانایی هەڤاڵ (مام جەلال)و خەباتی هاوبەشی لایەنە كوردستانییەكان لەبنیادنانەوەی عیراقی نوێدا، یەكێتی؛ سەرمەشقی چەسپاندنی مافە دیموكراسی‌و نیشتمانی‌و نەتەوەییەكانی گەلی كوردستان بوو لەداڕشتنی دەستووری عیراقدا، هەروەها بەیەكڕیزیی كوردستانییەوە، رابەری شۆڕشی نوێ‌و سكرتێری گشتیی یەكێتی هەڤاڵ (مام جەلال) بۆ یەكەمجار لەمێژووی عیراقدا وەك كوردێك بوو بەسەرۆك كۆماری عیراق.
لەسەرهەڵدان و فراوانبوونی مەترسییەكانی تیرۆری "داعش”دا، یەكێتی دەستوبرد هۆشداری لەمەترسییەكان‌و پێویستیی روبەڕوبونەوەیان دا، لەجەنگی تێكشكاندنی تیرۆریستانی داعشدا، شانبەشانی هێزە تێكۆشەرەكانی كوردستان‌و بەپشتیوانیی دەوڵەتانی هاوپەیمانان‌و دۆستانی گەلەكەمان، كوردستان لەمەترسییەكان پارێزراو سەدان فەرماندەی پێشكەوتوو و پێشمەرگە‌و تێكۆشەرو كادری یەكێتی شەهیدبوون‌و ژمارەیەكی زۆریش برینداربوون. لەهاوكاریكردنی لۆجستی‌و سیاسی بۆ رۆژئاوای كوردستانیش، وەك بەشێكی دێرین‌و رەسەن لەخەباتی سەرتاسەری، یەكێتی؛ بەكردەوە، نەك هەر بەدروشم‌و وتەی بریقەدار، درێغی نەكرد، تا مەترسییە گەورەكان لەسەر ئەو بەشەی كوردستان، كۆتاییهات.
هاووڵاتیانی خۆشەویست!
ئێستا كە ئەم یادە بەرز رادەگرین، سەرباری هاتنەدیی بەشێك لەئامانجە سەرەكییەكان، بەڵام هێشتا زۆر ئامانج‌و ماف ماون بەدیبێن، كە پێویستیان بەخەباتی هەمەلایەنەی هەموولایەك هەیە. سەبارەت بەدۆخی عیراق، قۆناغێكی نوێ لەپرۆسەی سیاسی‌و حوكمڕانی هاتۆتەئاراوە، پێویستە ئەم گۆڕانكارییانە بكرێنە دەرفەتی گونجاو بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی نێوان هەرێم‌و بەغدا لەڕێگای گفتوگۆی بەرپرسیارانە‌و لەژێر رۆشنایی دەستوور، هەموو ماددەكانی دەستوور، بەبێ جیاوازی‌و گوڵبژێركردن، جێبەجێبكرێن، متمانە‌و پێكەوەژیان لەنێوان هەموو پێكهاتەكاندا زیاتر بچەسپێت‌و رێرەوی راستكردنەوە لەئەزموونی سیاسیی عیراقی دوای نەمانی رژێمی دیكتاتۆری‌و شۆڤێنی‌و جیاكاری، دەستپێبكرێت.
لەهەرێمی كوردستاندا، سەرەڕای ئەوەی لایەنەكان بەتایبەتی یەكێتی‌و پارتی رێكەوتنی سیاسی‌و دواجاریش رێكەوتنی پێكهێنانی حكومەتیان ئیمزاكردووە، بەڵام هێشتا ناوەرۆكەكانیان نەكەوتۆتەسەر رێچكەی جێبەجێكردن. یەكێتی لەسەرەتاوە جەختیكردۆتەوە، لەشەراكەتی راستەقینە لەبڕیاردان‌و بەرپرسیارێتیی هاوبەش لەبەڕێوەبردنی هەرێمی كوردستان، لەپێناوی ئەنجامدانی چاكسازیی راستەقینە‌و بەگژداچوونەوەی گەندەڵی‌و چارەسەركردنی كێشەكان‌و تۆكمەكردنی ژێرخانی ئابووری‌و بەهێزكردنی دامەزراوەكان‌و نووسینەوەی دەستووری هەرێم بەسازانی هەموو لایەنە سیاسییەكان. یەكڕیزیی‌و تەبایی لایەنە سیاسییە كوردستانییەكان بۆ هێنانەدیی مافەكانی گەلەكەمان‌و روبەڕوبونەوەی مەترسییەكان، بەپێویستییەكی گرنگ‌و چارەنووسسازی ئەم قۆناغەی خەبات، دەزانین.
هەرچی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی ئیدارەی حكومەتی هەرێمیشە، بەناوچەكانی (كەركوك، خانەقین، دووز، شەنگال، مەخمور)، هێشتا دۆخی ئیداری‌و سیاسییان ئاسایی نەبۆتەوە، بگرە ماوەیەكیشە هەوڵی جۆراوجۆر لەئارادایە بۆ سەرلەنوێ گەڕانەوەی "تەعریب”و شێواندنی واقعی دیمۆگرافی ناوچەكان‌و هەڕەشەكردن لەپێكەوەژیان‌و سەرهەڵدانەوەی مەترسییەكانی تیرۆر. بۆیە دووپاتیدەكەینەوە، پێویستە لەڕوانگەی بەرژەوەندیی گشتی‌و چارەنووسی ئەو ناوچانە، دەستوبرد بكرێ لەچارەسەركردنی كێشەكان. بەپێی رێكەوتنی سیاسیی نێوان (یەكێتی‌و پارتی) هەوڵەكان بەئاراستەی ئاساییكردنەوەو چارەسەركردنی كێشەكان‌و هەڵبژاردنی پارێزگار، كامڵ ببێت. پێویستە حكومەتی عیراقیش بەئەركی دەستووری‌و یاسایی خۆی هەڵبسێت‌و هەوڵەكان بۆ جێبەجێكردنی مادەی (140)ی دەستووری عیراق چالاك بكرێنەوەو رەوشی نالەباری نەگونجاو لەگەڵ ویستی دیموكراسی‌و دەستووری عیراقی دوای دیكتاتۆری بەعس، چاك بكرێت.
بەهۆی ململانێی دەوڵەتانی زلهێزەوە، هەلومەرجێكی نوێ لەناوچەكەدا هاتۆتەئاراوە، كە بەداخەوە هەندێكجار ئاماژەی فراوانبوونی گرژییەكان هەیە، یەكێتی؛ هەمیشە جەختیكردۆتەوە، دانوستاندن‌و رێگاچارەی سیاسی باشترین بژاردەیە‌و ناوچەكەش لەماڵوێرانی‌و كوشتار دووردەخاتەوە. هەروەها لەم هاوكێشەیەشدا مامەڵەكردن لەگەڵ پێشهاتەكاندا بەشێوەیەكی هاوسەنگ‌و بەڕەچاوكردنی بەرژەوەندییە باڵاكانی گەلی كوردستان‌و یەكخستنی سیاسەتێكی كارای كوردستانی، جەختی لەسەر دەكەینەوە.
سەبارەت بە یەكێتی، خۆسازدانەوەو نوێبوونەوەیەكی رەوای عادیلانەی ئۆرگانەكان‌و پێداچوونەوەیەكی ژیرانە بەشێوازی راپەڕاندنی ئەركەكان‌و كاروباری رێكخراوەیی، بەجۆرێك، كە لەئاست گۆڕانكاری‌و پێویستییەكانی خەباتی ئەم قۆناغە‌و قوربانییەكانی یەكێتی‌و گەلەكەماندا بێت. گەلەكەمان، چاوەڕوانی ئەوەیە یەكێتی-یەكی بەهێزتر لەمەیدانی خەباتدا ببینن، بۆیە گرێدانی كۆنگرەیەك پێویستە، كە تەبایی‌و یەكڕیزیی یەكێتی پتەوتربكات‌و بەبەرنامە‌و وزەی نوێ یەكێتی بۆ راپەڕاندنی ئەركە چارەنووسسازەكانی داهاتوو و زیاتر خزمەتكردنی گەلی كوردستان، باشتر ئامادەبكات.
-سڵاو لە یادی یەكێتی‌و شۆڕشی نوێ.
-سڵاو لە رۆحی پاكی رابەری شۆڕشی نوێ‌و سەرۆكی مێژووییمان (مام جەلال)، سڵاو لە شەهیدە نەمرەكانمان.
-سڵاو لە كەسوكاری سەربەرزی شەهیدان، لە پێشمەرگە قارەمانەكان‌و تێكۆشەران‌و زیندانیانی سیاسی‌و كەمئەندامانی سەنگەر.
-سڵاو لە كەسوكاری سەربەرزی شەهیدانی هەڵەبجە‌و ئەنفالكراوەكان.
-سڵاو لە جەماوەری دڵسۆزو دەنگدەرانی بەئەمەكی یەكێتی.
-سڵاو لە گەنجان‌و ژنان‌و نەوەی دواڕۆژی یەكێتی‌و گەلی كورد.
مەكتەبی سیاسیی
یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان
31/5/2019