یەکەم جیابوونەوەی گروپ لە رێکخراوی سیاسی له کوردوستان، یان لانی کە م لە کوردوستانی باشوور له ۱۹٦٤ دروست بوو کاتیک باڵی مە کتەبی سیاسی بە سەرپەرشتی ئیبرایم احمد له پارتی دیموکراتی کوردوستان بەسەرۆکایەتی مەلا مسته فا جیابۆوە. هەرچەندە باڵی مەکته بی سیاسی لەسەرەتاوە هەموویان بەئیبرایم ئەحمەدیشەوە بارزانیان قبول بوو،جا ئیتر ئه م جیابونەوەیە لەسەر بەش یا له سەر فکرو ئایدۆلۆجیبوو، پرسیاریکه ئه بێ مێژوو نوسانی بزوتنه وەی سیاسی له کوردوستان وەلامی بدەنە وە.
به جۆری له جۆرەکان دروست بوونییه کیه تی دریژە پێ دەری هه مان کێشهی جیا بوونه وەی بالی مە کتە بی سیاسی بوو لە پارتی له ساڵی۱۹٦٤ نه ک هه رله رووی گوتاری سیاسیه وە به لکوزۆربهی هه رە زۆری لایه ن گران و دلسۆزانییه کیه تی هه مان ئه وکه سانه بوون ،که لایه ن گری باڵی مه کته بی سیاسی بوون ، هه لبه ته به م جیاوازیه که پێک هاته ییه کیه تی فرە دیدی فکری جیاوازی له خۆ گرتبوو.
لە بە رئه مه گرنگە هه موان بزانن ،کەیه کیه تی هه رلە سەرەتای دروست بوونیە وە کیشهی فرە بالی و فکری تیا بووە ، هه رله به رئه وە ش یه کیه تی زیاتر لە بەرەیە ک ئە چوو نه ک حیزبیکی به ته نها په یرەوەییه ک ئایدیولۆجی و روانین،بۆ نمونه کۆمهڵه ،هیڵی گشتی، سۆسیالیست که دوایی له ساڵی۱۹۷۹جیا بۆوە ئه مجار شۆرش گێران. وە هاوسه نگی راگرتن له نیوان هه موو ئه مانه یه کیه تی توانی به ردەوامی بە خۆی بدات له لایەن جلال تاله بانیه وە تا کۆنگرەی۱۹۹۲ دوایڕاپهڕین ،کە هه موویان بۆ نزیک بونه وە لەیە کترسۆسیال دیمۆکراتیان وەک هێلی فکری قبوول کرد .
ئیتر له دوای راپه رینه وە کێشهی فکری نه ک هه رله ناو یه کیه تی به ڵکو له ناو هه موو گرووپە کانا وەک پیوەر بوونی نه ما چ له سه رئاستی په یوندی ئە ندامەکان لە ناو یه ک گروپ وە چ لە سە ررئاستی په یوەندی گروپە کان لە گەلیه کتر،وە له بری پێوەری فکری ،پێوەری ئابووریودەست که وت له سه رسامانی گشتی بووبه بنه مای په یوەندیه کان ،که تا ئێستاش به ردەوامه. لە به رئه وە ، تائە و کاته ی هه موان له سەرسفرەی خوان دەستیان به شتیک ئه گات گرفت نیه به لام که ئاستی دەست گه یشتن به سفرە که م بۆوە مه سه لەی فکری دێننه سه ر باس.
یه کیه تی له دوایڕاپەرینە وە تا ۲۰۰٦ سالانیکی ئارامی به ڕی کرد، زۆری ئه وانه ی له شاخ وەک کۆ مه ڵه و چه پی توند خۆیان نیشان ئە دا ،که هاتنه وە شار بوون بە فاسد ترین که سانی ناو کۆمهڵ دەستان له هیچ شتیک نه پاراست بۆ تیر کردنی ئارەزوەکانیان وە بوونه گه ندەلترین بازرگان وتالان که ری ملکی گشتی و قۆرخ که ری بازار.
لە ناو ئه م فرکان فرکانی تالانی ،پاشا گە ردانی وە گه ندە لی و نادادی زۆرا ،نه وشیروان که خۆی له ناو دە سەلاتا بوو ،وە لەیه کیه تی جیاو بۆوە که هە زاران شه ری مان و نە مانی بۆیه کیە تی کردبوو وە لە ناو خە لکا وە ک کە سیکی رەوشت بە رزوماڵی دنیا نە ویست ناسرابوو، له بە رئە وە بوو به دە نگ و هیمایه ک بۆ خه باتی مە ددەنی تا گۆران کاری بکری له سە ربنەمای دیموکراسی ودادی کۆمه لایه تی تا خەڵک بتوانێ بریار لە سەرسەر ر نە ویشتی خۆی بدات. وە له نە بوونی هیچ هیزێکی تر له مەیدان نه وشیروان وە بزوتنه وەی که ی بوون به تاکه هیوا بۆ رزگار بوون، هه ربۆیه ش زۆرینهی خه ڵک متمانەی پێ دا تا بوو به به هیزترین وە چالاک ترین هیزی جه ماوەری له کوردوستانی باشوور.
به لام به راستی بە داخە وە ، له کۆتایی دا خەڵک توشی بێ هوایی و دل ساردی بوو ن کاتیک بۆیان ئاشکرا بوو که جیا بوونه وەی نە وشیروان بۆ به شی خۆی بوو نە ک بەشی خەڵک ، وە هه تا میژووییه کیه تیشی بۆ خەڵکی تر به جێ هێشت که بە تە مە ن و ماندوبوونی خوی بە شداری کاراو سە رەکی بوو له دروست کردنی دا . به ڵێ نه وشیروان داوای به شی له یە کیەتی ئه کرد له م سامانه گشتیهیهی ،که کە وتۆته لاییە کیەتی ،وە نە وشیروان خۆشی به ئاشکرا ئه مەی وت ،که بە شی بەیە کیە تیە وە هه یە.ئیتر سەرەنجام ، لەڕێگەی گۆڕانە وە ئه وەی دەستکەوت کە پێی وابوو بە شیه تی لە پارەی نە وت کارگه و بازارو گردیکی سە دان دۆنمی، وە لە گەل کۆچی دوایی خۆیشیا گۆڕانیش ته واوکۆچی کردو نه ما.
رە وشییه کیه تی دوای گۆران به ردەوام بوو تا کیشهی ناە ئامۆزایان ،که سەرەنجام به دەرچونی لاهور له یه کیه تی کۆتایی هات .لاهور بی دەنگی هه لبژاورد نه داوای به شی کرد وە نه پێ داگری کردله مانه وەی له ناو یه کیه تی وە نه کێشه شی دروست کرد به ڵام له سە رپێی خۆی راوەستاوە وەکڤیگە ریکی سیاسی به رگری له مانه وەی خۆی کرد تا راگه یاندنی بزوتنه وەییا پارتی به رەی گە ل.
به هۆی بۆشایی سیاسی وە نە بوونی ئۆپۆسزێون له هه مان کاتا به ترۆپک گەیشتنی قەیرانە کان وە بێ دە سەلاتی دە سەلات لە وەلام دانە وەی داواکانی خەڵک،چاوەروان ئه وە ئه کرێت که بەرەی گە ل لە هه ڵبژاردنا ئه گە رئەنجام بدرێت ، وە ئە گە ر سە ربە خۆیی خۆی بپارێزێ ونه چێته ژێر کاریگه ری ئە ملاولا ئە نجامیکی سە رسورهینه ربه دە ست بێنێت ،به لام ئیتر پرسیارئە مەیە ،که ئایا لاهوروبە رەی گە لیش وەک گۆران ونە وشیروان ئە بنە بە شێک لە دە سەلات بۆ به ش یالە بەرەی گەلا ئە مێنن وەک ئۆپۆسزیون ئه گه رنه توانێ ته نها یا به هاو پەیمانی لە گەل۱-۲ هێزی ترحکومە ت پێک بهێنن ؟ بۆ وەڵامی ئه مه ئه بێ چاوەڕوانیهێزی رنه توانێ ته نها یا به هاو پەیمانی لە گەل۱-۲ هێزی ترحکومە ت پێک بهێنن ؟ بۆ وەڵامی ئه مه ئه بێ چاوەڕوانی ئەنجامەکانی هەڵبژاردن بکرێت ،دوبارە ئە گەرههڵبژاردن بکرێت.
له دوا دیداری مە لا بە ختیار لە پرسیاری ئە گەری جیابوونه وە لەیە کیەتی ئه ڵی تا ئێستا هە ریە کیەتیە وە مێژووییه کیه تی رادەستی کە س ناکات ،هە لبە تە مە بە ستی ئە مەیە ،که ئە ومیژوەی لانی کەم نیو سەدە رۆژ به ڕۆژ تیا بە ژدار بووە ،که کەم شا خ و دە شت و شوین هه یه بە شدایڕوداویکی تیا نه کردبێت وا بە ئاسانی رادەستی کە سانی تر ناکات کە مێژوویان نیه.
ئە شێ مە لا بە ختیار دوا کە س بێت ،که داوای لەیە کیە تی هە بێت جاچ مێژوو بێتیا بە ش ، وە لە هەر دوو حالە تابۆ خۆی قۆناغێکی تازەی ژیانی سیاسی دە ست پێ ئه کات بە تایبە ت ئە گەرداوای خاوەن داریه تی مێژووییه کیه تی بکات ،واته داوای ئە وە کە خۆی خاوەنیەکیەتیە ،هە روەک لە دوا دەربرینیا بە روونی وتی ئێمە /واتە ئە وبووکە لە ناوەوەیە کیەتیان دروست کرد نەک ئە وانەی لە دەرەوە گەڕانەوە،وە روونتر ووتی ئە مان /ئە وانەی دەروە هاتن بۆ لایان نەک ئە وان /خۆی چوون بۆ لایان.ئیترپرسیار ئە مەیە ، له ناومێژووی ئه م هاتن وچوونە و نیوسەددە ئەزموونی ژیانی سیاسی مە لا بە ختیار له کام دوا کەناری داهاتووی سیاسی و ڕۆژانی تە مەنا لەنگەر ئە گرێ؟ .بۆ وەڵامی ئە مە ،هە لبەتە ئە گەر مێژووی بوێ ئێستاشڕێگای ماوە بیبڕێ،وە ئە گەر بەشیشی بوێ که نار وا لە پالیە تی .
ئە م رەوشەی لە ناو یه کیه تی هه یه لە ناو هه موو پارته کانی ترهەیە له باشووربه هۆی نا دامەزراوەیی وە نا روونی دنیا بینی سیاسی پارتەکان، بەڵام لە ناویە کیە تی هە روەک لە سە روە ئاماژەی پێ کرا بە هۆی فرە منبە ری دیدی فکریە وە به رای من ئازادی تیا زیاتربووە له چاوپارته کانی تر.