چه‌ند زانیارییه‌كی سه‌رنجڕاكێش سه‌باره‌ت به‌ له‌سێداره‌دان

تا ئێستا حوکمی له‌ سێداره‌دان له‌ ولآتێکی پێشکه‌وتووی وه‌ک ئه‌مه‌ریکا جێ به‌جێ ده‌کرێت، جێبه‌جیکردنی ئه‌م حوکمه‌ له‌ زۆر ولآتی جیهان چیرۆکی راسته‌قینه‌ی جیاجیای به‌دوای خۆیدا ‌هێناوه‌، ئه‌مانه‌ی خواره‌وه‌ هه‌ندێک راستی و چیرۆکی تراژیدی له‌ سێداره‌دانن.

- لانیكه‌م له‌هه‌موو 25 كه‌سێك له‌وانه‌ی له‌ ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مه‌ریكا سزای له‌سێداره‌دانیان به‌سه‌ردا دراوه‌، یه‌كێكیان بێتاوانه‌.
 
- تێچوی ئه‌و دادگاییكردنانه‌ی سزاكه‌یان به‌ له‌سێداره‌دان كۆتایی دێت، 20 ئه‌وه‌نده‌ زیاتر له‌و دادگاییكردنانه‌ زیاتره‌ كه‌ داوای سزای زیندانی هه‌تاهه‌تایی و ئازادنه‌كردن به‌هیچ شێوه‌یه‌ك، ده‌كه‌ن.

- له‌كۆی 50 ویلایه‌ته‌كه‌ی ئه‌مه‌ریكا 32یان سزای له‌سێداره‌دان جێبه‌جێ ده‌كه‌ن.

- له‌ساڵی 1976ه‌وه‌ كه‌ سزای له‌سێداره‌دان له‌لایه‌ن دادگای باڵای ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مه‌ریكاوه‌، ده‌ستیپێكردووه‌ته‌وه‌ تا مانگی 12ی 2014، هه‌زارو 394 كه‌س له‌سێداره‌ دراون.

- هۆكارێكی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی سزای له‌سێداره‌دان له‌شانشینی یه‌كگرتوو ئه‌وه‌ بوو كه‌ پێاوێك به‌هه‌ڵه‌ به‌تۆمه‌تی كوشتنی هاوسه‌رو كچه‌كه‌ی له‌ساڵی 1950، له‌سێداره‌ درا.

- له‌ سه‌نگافوره‌ سزای هه‌بونی مادده‌ هۆشبه‌ركان و بازرگانیكردن پێوه‌یان، له‌سێداره‌دانه‌.

- به‌ڕێوه‌به‌ری جێبه‌جێكاری كۆمپانیاكان له‌ چین به‌هۆی فێڵكردنه‌وه‌ روبه‌ڕوی سزایه‌ك ده‌بنه‌وه‌ كه‌ ده‌گاته‌ له‌سێداره‌دان.

- هه‌بونی ئینجیل، سه‌یركردنی فیلمی كۆریای باشور، بڵاوكردنه‌وه‌ی بابه‌تی پۆرنۆگرافی، له‌ كۆریای باكور تاوانگه‌لێكن سزاكه‌یان ده‌گاته‌ له‌سێداره‌دان. 

- تائێستاش له‌ سودان، شێوازێكی ره‌سمیی له‌سێداره‌دان له‌خاچدانه‌.

- چین چوار ئه‌وه‌نده‌ زیاتر له‌كۆی هه‌موو وڵاتانی تری جیهان پێكه‌وه‌، له‌سێداره‌دانی تێدا ئه‌نجامده‌درێت.

- له‌ساڵی 1944 منداڵێكی ته‌مه‌ن 14 ساڵی ئه‌فه‌ریقی-ئه‌مه‌ریكی له‌ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مه‌ریكا پاڵپشت به‌چه‌ند به‌ڵگه‌یه‌كی كه‌م، له‌سێداره‌درا.

- سعودیه‌ هه‌رچه‌نده‌ ئه‌ندامێكی ئه‌نجومه‌نی مافه‌كانی مرۆڤی سه‌ربه‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كانه‌، له‌ساڵی 1985ه‌وه‌ 2000 كه‌سی له‌سێداره‌ داوه‌.

- له‌سه‌دی 16هه‌مدا له‌ ئینگلته‌را ئه‌گه‌ر كه‌سێكی بێماڵ و حاڵ تاوانێكی بكردایه‌ سزای دوو ساڵ كۆیلایه‌تی به‌سه‌ردا ده‌سه‌پێنرا، ئه‌گه‌ر دووه‌م تاوانی بكردایه‌ له‌سێداره‌ ده‌درا.

- له‌ جۆرجیا پیاوێك شه‌وێك پێش له‌سێداره‌دانه‌كه‌ی له‌زیندان رایكرد، به‌ڵام هه‌ر ئه‌و شه‌وه‌ له‌میانه‌ی شه‌ڕێكدا له‌باڕێك، كوژرا.
- تائێستاش ویلایه‌تی واشنتن له‌ ئه‌مه‌ریكا له‌ڕێگه‌ی هه‌ڵواسینه‌وه‌ سزای له‌سێداره‌دان جێبه‌جێده‌كات.

- له‌ساڵی 2005، كۆمپانیایه‌كی چینی پێستی كه‌سانی له‌سێداره‌دراوی بۆ دروستكردنی به‌رهه‌می جوانكاری به‌كارهێنا تا له‌ئه‌ورپادا بیفرۆشێت.

- كۆمپانیای نایكی كه‌ "نایك"یشی پێ ده‌وترێت كۆمپانیایه‌كی زه‌به‌لاحی ئه‌مه‌ریكیی تایبه‌ت به‌ جلوبه‌رگ و پێڵاوو كه‌رسته‌ی وه‌رزشییه‌. ئه‌م كۆمپانیایه‌ دروشمه‌كه‌ی له‌ كۆتا وشه‌ی پیاوێك وه‌رگرتووه‌ كه‌ پێش له‌سێداره‌دان وتویه‌تی.

له‌ئینگلیزییه‌وه‌/ والی عه‌لی



PM:04:17:09/01/2015