قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان جەختیكردەوە كە دەبێت بەر لە كێشەكانی هەرێم و ناوەند كێشەكانی نێوان سلێمانی و هەولێر چارەسەر بكەین و ئاماژەی بەوەشدا كە فەلسەفەی سیاسی هەرێمی كوردستان بەرەو ئاڕاستەیەكی خراپ رۆیشتووە.

  لە وتارێكدا كە ئەمڕۆ یەكشەممە 20ی تشرینی یەكەم لە دەستپێكی 20 مین ڤیستیڤاڵی گەلاوێژ لە شاری سلێمانی پێشكەشی كرد قوباد تاڵەبانی جەختیكردەوە كە ئازادی بەبێ هەستی بەرپرسیارێتی بەرەو تێكدان و فەوزا دەمانبات و زۆربەی ئەوەی لە هەرێمی كوردستان دەگوزەرێت رەخنەگرتن نییە بەڵكو بێڕێزیە و وتیشی"مەبەستم ئەوە نییە لە گرنگی رەخنەگرتن كەمبكەمەوە و بەبێ رەخنەگرتن گەندەڵ دەبین، بەڵكو مەبەستم ئەو رەخنانەیە كە بە ئامانجی ناوزڕاندنە".

دە‌قی وتارەكە:

ئامادەبووانی بەڕێز

بەخێربێن بۆ بیستهەمین فێستیڤاڵی گەلاوێژ‪..

سوپاسی بنكەی روناكبیری گەلاوێژ دەكەم بۆ بانگهێشت كردنم ، خۆشحاڵم كە لەگەڵتانا بەشدارم لە كردنەوەی ئەم فێستیڤاڵە كە بریتیە لە گفتوگۆی بە نرخو پێشبڕكێی ئەدەبیی لە بوارەكانی شیعرو چیرۆك‌و لێكۆڵینەوە و پێشانگەی شێوەكاری و پێشانگەی كتێب و شەوی شیعریی‪.

‪ هیوای سەركەوتنتان بۆ دەخوازم و هیوادارم بتوانن بەردەوام بن لە هەوڵەكانتان بۆ دەوڵەمەندتر كردنی ئاستی هۆشیاری روناكبیری و رۆشنگەری گەلەكەمان‪.

‪ پارساڵ ئەم فێستیڤاڵە لە ژێر دروشمی: بیرە بوێرەكان مەشخەڵی ڕوشنگەرین بوو.

ئەمساڵیش فێستیڤاڵەكە لە ژێر دروشمی "ئەقڵی ئازادی نەوەیەكی رۆشنگەر”ە‪.

‪ پێم وایە ئەم دوو دروشمە تەواوكەری یەكترین‪.

بیرە بوێرەكان و ئەقڵی ئازاد دەمانگەیەنن بەرەو رۆشنگەری. بەڵام بە مەرجەوە‪.

‪ بیری بوێر و ئەقڵی ئازاد دوو دروشمی بەهێزن، ئەگەر بۆ چاكە و بە نیەتی باش بەكاربهێنرێن، دەبنە  سەرخان بۆ كۆمەڵگایەكی ئازاو ئازاد و رۆشنگەر و پێشكەوتوو‪.

‪ بەڵام وەك چۆن دەكرێت بۆ باشی و بۆ بونیاتنان بەكار بهێنرێن، لە هەمانكاتدا دەكرێت لە كرداردا بۆ خراپەو تێكدانیش بەكاربێن‪.

‪ چونكە بە تەنها ئەقڵی ئازاد و ئازادی بیروڕا  مانای پێشكەوتن و سەركەوتن نیە، ئەقڵی ئازاد بە بێ هەستی بەرپرسیاریەتی، و بە بێ خۆشەویستی بۆ خاك و نیشتیمان، لەسەر بنەمای  ڕق و كینە ، بەرەو تێكدان و فەوچا دەمانبات‪.

‪ بەڕێزان..

لە یادمە كە ئەوەی ئەمڕۆ بە میدیای ئەهلی ناسراوە وگەشەی دەكرد و خەریك بوو دەچوە سەر پێی خۆیی. بە فعلی ئازادیەك كەوتە بواری رۆژنامەگەری و بۆ یەكەمجار پرسیاری قورس و بابەتی ئازاربەخش ئاڕاستەی بەرپرسانی سیاسی و حكومی كرا.

هەموومان هەستمان كرد، كوردستان قۆناغێكی تێپەڕاند و هەنگاوێكی گرنگی بەرەو دیموكراسیەتێكی راستەقینەی نا‪.

‪ بەڵام بەداخەوە، ئەو ئازادیە و، ئەو ئەقڵە ئازادە ڕۆشنگەر و رۆشنبیریانەی ئەو سەردەمە گواسترایەوە لە ژینگەیەكی بیناكەر بەرەو ژینگەیەكی ڕووخێنەر‪.

‪ ووردە ووردە، نووسەر و رۆشنبیر لایان گرنگتر بوو بە "رەخنە گر” بناسرێن، نەك بە رۆشنبیر‪.

رەخنە گرتنیش گواسترایەوە لە هەستێكی دروستی هاووڵاتی بەرەو سیاسەتی شەعبەویانەو موزایەدەی سیاسی‪.‪

كەرەستەو واقیعیەتی سیستەمی سیاسی و حوكمڕانی كوردستانیش ئامادە نەبوو بۆ ئەو گۆڕانكاریەی كەوتە ژینگەی سیاسی و كۆمەڵایەتیەکەی.

دەرەنجام كاردانەوەی دڵتەزێن و شەرمەزاری لێ كەوتەوە‪.

‪ لێدان و تەهدیدكردن و دواتریش شەهیدكردنی نووسەر و رۆژنامەنووسی وەك كاوە گەرمیانی و سۆرانی مامە حەمەو سەردەشت عوسمان و ئەوانی تری  لێ كەوتەوە‪.

‪ ئەمڕۆ لە دۆخێکی نا لەبارداین. ‪ پشتڕاستم لەوەی كە دەیڵێم، زۆربەی ئەوەی ئەمڕۆ دەگوترێت لە كوردستانەكەمان رەخنەگرتن نیە. گواستراوەتە بۆ خانەی بێڕێزی.

‪ ئەگەر لایەنێك، یان گرووپێك یان حزبێك، یان نووسەرێك، هاوڕا نەبێت لەگەڵما، لە وتارێك، لە هەڵوێستێك، هی من، یان هەر بەرپرسێكی دیكە،ئاساییە پێت بڵێ تۆ هەڵەیت. ئاسایی رەخنەت لێبگرێت. و رای خۆی پێشکەش بکات. بەڵام ئاسایی نیە هەوڵ بدات كەرامەتت بشكێنێت. بتكات بە جاش، بە خۆفرۆش، بە جانتا هەڵگر و چەندین ناوی ناشرینی تر‪. مەبەستم ئەوە نییە لە گرنگی رەخنە كەمبكەمەوە

بەڵام ئەو رەخنانە نا  كە بە زمانێكی ناشیرین دەنوسرێن یان بە ئامانجی شكاندن و ناوزڕاندن دەخرێنە بەردەم خوێنەران بینەران‪ .

‪ مام جەلال وتەنی ئەگەر ئەو رەخنانە نەگرین، هەڵەكان لەسەرمان كەڵەكە دەبن، دوایی پشتمان لە ژێریدا دەچەمێتەووە و دەشكێ.

رەخنە هۆیەكی ژیان‌و مان‌و گەشەكردنمانە، ئەگەر رەخنە نەگرین، ناتوانین بژێین، پێش ناكەوین، نامێنیینەوە، گەندەڵ دەبین‌و پووچەڵ دەبین‌و دەپووكێینەوەو دەڕوخێین‪.

بەڵام رەخنە جنێودان نییە، یەكتری شكاندن نییە، تەكەتول‌و كلك لێك گرێ  دان نییە‪..

بەڕێزان..

‪ فەلسەفەو فەرهەنگی سیاسەت لە كوردستانەكەمان بەرەو ئاڕاستەیەكی مەترسیدار رۆیشتووە. پیتی وشەكانی رەخنە و روخان زۆر نزیكن لە یەك‪.

رەخنەگرتن ئاسانە‪.

رووخاندن ئاسانترە‪.

بەڵام بیناكردن و بونیاتنان قورسە‪.

هەموومان دەتوانین بیرووخێنین، بەڵام كەممان دەتوانین بینای بكەین‪.

ئەمڕۆ بەردەوام هەڕەشەیەكی رووخێنەر هەیە لەسەر ئەو ئەقڵە ئازادەی كە دەیەوێت بەرەو بونیاتنانمان  ببات‪.

هەر کەسێک کە راستیەکی تاڵ بڵێت، یان کارێک بکات کە دوور بێت لە موزایەدە یان ئەو قسانەی کە لە شەقام باو بن -  بەر ئەو ئیرهابە فکریە دەکەوێت کە ئەمڕۆ لە سۆسیاڵ میدیادا هەیە.

لایەنە سیاسیەکان لە ئامادەباشیدان بۆ قووڵ کردنی کێشەکانی نێوانیان.

لایان زۆر ئاساییترە  تیر لە یەکتری بگرن، عینادیش بن بەرامبەر بە یەکتری و دەرگای گفتوگۆ لەسەر یەکتردا دابخەن.

کوا هەوڵەکان بۆ گفتو گۆ؟ بۆ دانوستان. نەک تەنها "ستان” بەڵکو دان-و-ستان.

ناڵێم كێشەمان نیە. هەمانە.

ناڵێم بە تەواوەتی رازیم لە ئەداو سیاسەتی هاوپەیمانمان لە ناو حكومەتی هەرێم. پڕ گلەییم.

ناڵێم هەرێم بێگەردە و هەمووی خەتای بەغدادە‪. نەخێر ئێمەش بەشی خۆمان خەتابارین.

‪  منیش لەگەڵ ئەوەم كێشەكانی هەرێم لەگەڵ بەغداد چارەسەر بكەین، بەڵام با جارێ كێشەكانی نێوان هەولێر و سلێمانی چارەسەر بكەین، دوایی بێینە سەر كێشە گەورەكانی تر‪.

ئێمە، تا ئێستا، دوای ٢٥ ساڵی حكمڕانی نەمانتوانیوە فۆرمولێك بدۆزینەوە بۆ پێكەوەژیان لە ناو كوردستان.

چۆن دەتوانین وا بە ئاسانی لەگەڵ بەغدایا رێكەوین‪؟

من لە ژانی گەلەکەم دەگەم. ئەزانم موعاناتی زۆرە.

 ئەشزانم ئەرکی حکومەتە مافی گەلو فەرمانبەرەکانی دابین بکات. و لێرە ناچمەوە ناو قەوانەکەمان لەسەر دۆخی ئابووری ئەمڕۆی کوردستان.

تەنها ئەوە دەڵێم کە دەستمان کردوە بە بەرنامەی دەربازکردنی کوردستان لەم دۆخە نەخوازراوە

هەوڵەکانمان بۆ چاکسازی کاڕگێری، لە بواری دارایی، لە تۆمارکردنی مووچەخۆر و نەهێشتنی دوو مووچەو سێ مووچەی نایاسایی، لە چاکسازی لە کەرتی کارەبامان دەستپێکردوە.

وردبینی کردنی پرۆسەی نەوت و گاز، بە بەرهەمهێنانی نەوتەوە، تا هەناردەکردن و فرۆشتنیەوە دەستپێکراوە..

 لە هەمان کاتدا، وردبینی کردنی پاڵاوگەکانی بازیان و کەڵەکیش بەردەوامە.

 لەگەڵ ئەوەش، پرۆسەی فرۆشتنی نەوت و بەرهەمەکانی نەوت لە بازاڕی خۆماڵیس وردبینی دەکرێن.

 ئەمە هەمووی لە لایەن ٢ کۆمپانیای هەرەگەورەی وردبینی لە جیهاندا ئەنجام دەدرێن.

بۆیە لەگەڵ زۆری ناخۆشیو کێشەکانمان، هەندێ هەواڵی دڵخۆشکەریش هەیە، کاری جدی زۆرە کە پێویستە ئەنجامی بدەین بۆیە با دووربكەوینەوە لە وتارە پڕ تەهدید و رووخێنەرەكانمان و بێین پەنجە بخەینە سەر خاڵە ناكۆكیە راستەقینەكانمان.

‪ ئایا کێشەکەمان لەوەدایە سلێمانی نایەوێت لە ژێر هەژموونی هەولێردا بژێت؟،

باشە دە با بێین رێكبكەوین لەسەر سیستەمێكی فێدرالی و نا سێنتراڵی بۆ ناو هەرێمی كوردستان لەبری ئەو دەسەڵاتە ناوەندییەی کە هەمانە.

ئێمە لە ئەنجومەنی وەزیران، دەستمان كردوە بە گفتوگۆیەكی راستەقینە لەسەر شێوازی داڕشتنەوەی سیستەمی حوكمڕانی لە كوردستان و شۆركردنەوەی دەسەڵات بۆ پارێزگاو قەزاكان.

ئەم کێشانە قابلی چارەسەرن.

بەڵام بۆ گەیشتن بەو رۆژگارەو  زۆرێک لە چاکسازیەکانمان، پێویستمان بە پەرلەمانە. پێویستمان بە دووركەوتنەوەیە لە پەیڕەوكردنی سیاسەتی رق و كینە.

ئەمڕۆ كوردستانەكەمان خوێنی لێ ئەڕژێت و جیهان شانازی بە هێزی پێشمەرگەو هێزە ئەمنیەكانمانەوە دەكەن، و رۆژ لە دوای رۆژ نزیکتر دەکەوینەوە لە کۆتایی جەنگی سەنگەری لەگەڵ داعش.

بەڵام دڵنیا بن کە ئەوە کۆتایی جەنگەکە نابێت. داعش رێکخراوێکی دەرەکی نیە کە ئایدیۆلۆجیەکی بێگانەی هێنابێت بۆ وڵاتەکە.

نەخێر، داعش لە ئەسڵدا رێکخراوێکی عێراقیە. و بەدەستهێنانی سەرکەوتنی سەربازی زۆر ئاسانتر دەبێت لەچاو بەدەست هێنانی سەرکەوتنی جەنگی فکری لە داعش. هەڵتەکاندنی رەگو ریشەی ئەم رێکخراوە لە عێراق ئاسان نابێت.

 لە ناوبردنی ئەو تۆ-انەی داعش کە لە کوردستان چێندراون و توندرەوی بە گشتی پێویستی بە ستراتیژ  و کاری جدی-ترە.

 مەخابن ناكۆكی و ململانێ ناوخۆییەكان بونەتە كەرەستەیەكی خراپ و لە دژی خۆمان بەكاردەهێنرێ‪.

بۆیە  بە موزایەدەو بە ڕەخنەی ڕووخێنەر ناگەین بە ئامانجەکانمان. بە بێمنەتی بەرپرسانی حزبیو حکوومیش لە داواو  ژانی گەلەکەشمان ناگەین.

‪ بە ئەقڵی ئازاد و سیاسیی نیشتیمان پەروەر و بە ڕوناكبیر و رۆشنبیر و ڕۆشنگەری بونیاتنەر و ، بە بەرپرسی بەرپرس و لە هەمووی گرنگتر بە یەکریزی گەلەکەمان به ئامانجه كانمان دەگەین‪.

سڵاو لە گیانی پاکی شەهیدانی گەلەکامان.

سڵاو لە هێزی پێشمەرگەی قارەمان.