رۆژی دوشەممە ٢٩/ئۆگەستی /ئاب ی ٢٠٢٢ رۆژێکی خوێناوی و خەمناک و پڕ تراژیدیا بو،رۆژێکی بێ سەرو بەر پاشاگەردانیی بو .تەنیا زمانی تفەنگ و فیشەکەکان زاڵ بو ،سەرەنجام ژمارەیەکی زۆری خەڵک لەلایەنگران و موریدە گەمژە و نەزانەکانی موقتەدا سەدر و هێزە ئەمنییەکانیش کوژران کە ئەوانیش بونەتە سەری رم و دەستو پێوەندی کۆمەڵێک حزبی میلیشایی حوکمڕانی گەندەڵ و سەرەڕۆ و خۆسەپێنەری ئاینیی مەزهەبیی .
بۆ رۆژی دواتر واتە سێ شەممە ٣٠ی ئۆگەست ی٢٠٢٢ موقتەدا سەدر (قوتابی حەوزەی قوم و سەرۆکی رەوتی سەدر) بە چەند قسەیەکی عەوام فریبیی و بێ سەرو بەر فەرمانی بە شوێنکەوتوانی کرد ناوچەکە بەجێ بهێڵن و بگەڕێنەوە بۆ ماڵەکانیان و ئاشبەتاڵی لێ بکەن . قسە یا بەلاغەکەی سەدر لە بەلاغەکانی سەدام حسێن دەچو لە کاتی کۆتایی جەنگی سەپێنراوی هەشت ساڵەی عێراق-ئێران و ام المعارک و ساڵانی دواتر.
عێراقییەکان زیاتر لە شەست ساڵە خوێنیان بە خۆڕایی دەڕژێت هەر لە شەواف و سەردەمی حەرەس قەومییەکان و بەعسی ئەفلەقیی و سەدامیی یەوە ،تا ئەم سەردەمەی شەڕی مەزهەبیی و ناسیۆنالیستیی. هەر جارە بە ناو و بیانویەکی فریودەر و گەمژاندن سەدان هەزار خەڵکی عێراق دراون بە کوشت نەک بۆ بەرگریی لە نیشتمان بەڵکو بۆ دامرکاندنەوەی ئارەزوی کەسێک تا مشتێک رێگر و چەتەی سیاسیی .بێ ئەوەی بەر پرسیارانی ئەو کوشت و کوشتار و کۆمەڵکوژییە لێپێچینەوەیان لێ بکرێت و سزا بدرێن (جگە لە سەدام و ژمارەیەک لە دەستوپێوەندەکانی ،کە ئەوانیش لەسەر تاوانە هەرە دڕندانەکانیان سزا نەدران).
ئەم بەکۆمەڵ بەکوشتدانەی عێراقییەکان هیچ لێکدانەوە یەک ،هیچ شەن و شەنوکەو کردنێک هەڵناگرێت تەنیا ئەوە نەبێت کە خوێنی خەڵکی عێراق هەرزان و بێ نرخە .وەک ئەوەی عێراقییەکان بۆ ئەوە لەدایک دەبن کە بکوژرێن ئیتر لە هەر شەڕ و ململانێ یەکدا بێت گرنگ نییە .یا ئەوەتا زۆرینەی گەمژە و ساویلکەن بۆیە وا بە ئاسانیی دەرخواردی ئاشی شەڕ و خوێنڕشتنەکان دەکرێن .ئەگەر نا چۆن موقتەدا سەدر و بازرگان و فێڵباز و قۆڵبڕەکانی سیاسەت ،بە ناوی چاکسازییەوە بەو جۆرە یاری بە سەدان هەزار کەس دەکەن ،رۆژێ ناویان دەنێن خۆپیشاندەر و شۆڕشگێڕانی چاکسازیی ،رۆژێکی تریش سەربازانی مەهدیی ،دواتریش بە نەفرەتلێکراویی دوای شەڕێکی خوێناویی رەوانەی ماڵەوە دەکرێن ئاغای موقتەدا خۆی لێ یان بێ بەری دەکات و کوژراوەکانیان دەخاتە دۆزەخی خوداشەوە وەک چۆن خستینیە دۆزەخی هەوا و ئارەزوەکانی خۆیەوە . لەوەش سەیرتر سەرانی دەسەڵات و نەیارەکانی سەدر بون (کە ئەوانیش بە هەمان شێوەی موقتەدا خوێنی خەڵکیان لا هەرزان و بەلاشە) بە تاسەو و سۆزێکی زۆرەوە پێشوازییان لە بەلاغەکەی سەدر کرد و کردیانە پاڵەوانی ئاشتیی .
ئەوەبو لەمپەڕەوە تا ئەوسەری عێراق لە زاخۆ و کەرکوک و شەنگال و خانەقینەوە تا بەسڕە و فاو و بەغداد و موسڵ تەنانەر هەندێک رێکخراوی ناودەوڵەتییش دەست خۆشییان لە فیتنە گێڕیی سەرەکیی کرد .
ئەوەش راستیی قسەکانمان دەسەلمێنێت کە عێراقییەکان پرۆژەی کوشتن و لە ناوچونن بەدەستی یەکتر و بۆ مەرام و دەستکەوتی ئەم تاقم و ئەو دەستە و خێڵ ،دەنا دەبێت بەرپرسیارانی خوێن رشتنی خەڵکی عێراق بەسەدر و ئەوانی تریشەوە راپێچی بەردەم قانون بکرێن و سزای رەوای دادگای سەربەخۆ وەرگرن،نەک پاداشت بکرێن و بکرێنە پیاو چاک و قارەمانی ئاشتیی. چونکە خەزعەلی و سەدر و هاوەڵەکانیان هەر ناونیشانێکیان لە خۆ نابێت و هەر بەرگێکیان لەبەردا بێت هەمویان وەک یەک بەرپرسیارن لە بەهەدەردانی سامانی وڵات و خوێنی خەڵک .
بێ دەنگ بونی خەڵک و ئامادەبونیان بۆ ئەوەی ببنە سوتەمەنی ئاگری ئەو شەڕی مەزهەبیی و ئیجتهادییە ئاینییە جیاوازانە ، ئاماژە بۆ ئەوە دەکات لە ناو کورد ،عەرەب ،تورکمان و هەر نەتەوەیەکی تر دا بێت ،کارێزماکانی دواکەوتن و شەڕ و ماڵوێرانیی بە ناوی ناسیۆنالیستیی و ئاین و مەزهەبییەوە ،لە ناو گەمژە ،نەزان ،فێڵباز ،بەرژەوەندیی پەرستان و بازرگانانی شەڕ و کوشتاردا گەشە دەکەن بە هەمان شێوەی چاخەکانی ناوەڕاست و پێشتریش. بۆیە جێگەی پرسیارە ئایا خەڵکی عێراق بۆ ئەوە دروست بون کە بکوژرێن ،وا سیاسییەکان ، هەندێک رۆژنامەنوس و نوسەر و روناکبیر. دەستخۆشیی لە سەدر دەکەن و بە کارێزما و کاراکتەری دانا و ژیر یەکلایی کەرەوەی ململانێکانی لەقەڵەم دەدەن؟!.