سەنتەری دیپلۆماسی کۆمەڵایەتی بە بەشداری ١٧ ڕێکخراوی کۆمەڵگەی مەدەنی لە باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا هەڵمەتێکی بۆ کۆکردنەوەی واژۆ لەسەر داواکارییەک دەستپێکرد کە ڕەوانەی سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان دەکرێت، بە مەبەستی کارکردن بۆ ڕاگرتنی هێرشەکانی سوپای تورکیا بۆ سەر باکوور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، کە ئەمە دەقەکەتی: 

شەوی ٢٠ی ئەم مانگە دەوڵەتی تورک ئۆپەراسیۆنێکی سەربازی ئاسمانی لەژێر ناوی "ئۆپەراسیۆنی شمشێر-چنگ" دەستپێکرد، هێرشەکان بە بەکارهێنانی فڕۆکەی جەنگی و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان ژێرخانی گرنگ و شوێنە سەربازییەکان و هاوڵاتیانی مەدەنی و ڕۆژنامەنووسانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریایان کردە ئامانج، هێرشە سەرەتاییەکان بریتی بوون لە ناوچەکانی کۆبانی (ئەین ئەلعەرەب)، جگە لە زیانە سەربازییەکان، لە یەکەم شەوی هێرشەکاندا ١٦ هاوڵاتی مەدەنی - لەنێویاندا ڕۆژنامەنووسێک - گیانیان لەدەستدا و دەیان کەسیش برینداربوون.

جگە لەوەش هێرشە ئاسمانییەکان و تۆپخانەکانی تورکیا کە تا ئەمڕۆش بەردەوامن، ژێرخانی مەدەنی گرنگ دەکەنە ئامانج. زیاتر لە ٤٥ شوێنی ژێرخانی وێران بوون، بەتایبەت وێستگەکانی کارەبا و سووتەمەنی، کێڵگە نەوتی و گازییەکان، سایلۆکان، هەروەها نەخۆشخانە و قوتابخانەکان.

تورکیا بەم هێرشانە یاسای مرۆیی نێودەوڵەتی پێشێل دەکات و خەڵکی مەدەنی دەکوژێت و هێرش دەکاتە سەر ژێرخانی مەدەنی. بە تاوانی جەنگ دادەنرێت.

جگە لەوەش دەستدرێژیی ئێستای تورکیا بۆ سەر باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا نە شەرعییە و نە یاساییە، بەو پێیەی حکومەتی تورکیا بۆردومانەکەی ئەستەنبوڵ کە لە ١٣ی ئەم مانگە ڕوویدا وەک بیانوویەک بۆ پاساودانەوە بۆ هێرشەکانی کەڵک وەردەگرێت، بۆ ئەوەش هێزەکانی پاراستنی خۆپاراستنی باکوور تاوانبار دەکات و ڕۆژهەڵاتی سوریا بەبێ ئەوەی هیچ بەڵگەیەک بخاتەڕوو، هەرچەندە یەکێک لە ئاماژەکان ئەوەیە کە ئەم هێرشە لەلایەن توخمەکانی دەوڵەتی تورکەوە هەڵبەستراو بووە، لەلایەکی دیکەشەوە بۆ ئەوەی هێرشە سەربازییەکە بە پشتبەستن بە مادەی "بەرگری لەخۆ" ڕەوا ببینرێت (٥١) لە میساقی نەتەوە یەکگرتووەکان، ڕەزامەندی فەرمی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان پێویستە، بەڵام تورکیا هێشتا ئەم بابەتەی نەخستۆتە کارنامەی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە.

تورکیا بۆ بەرگریکردن لە خۆ هەڵسوکەوت ناکات، بە پێچەوانەوە هێرش دەکاتە سەر باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا؛ بە پشت بەستن بە حیساباتی سیاسی ناوخۆ، بەردەوام پێشێلکردنی ڕێککەوتنەکانی ئاگربەست دەکات کە لە ئۆکتۆبەری ٢٠١٩ لە نێوان تورکیا و ڕووسیا و هەروەها لە نێوان تورکیا و ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا واژۆ کراون، بەڵام بەداخەوە ئەو پێشێلکاری و پێشێلکارییانە بێ دەرئەنجام بۆ ئەنقەرە ماونەتەوە.

لەگەڵ بەردەوامی هێرشە ئاسمانی و تۆپخانەکان، سەرۆککۆماری تورکیا ئەردۆغان ئۆپەراسیۆنێکی نوێی زەمینی ڕاگەیاند؛ ئامانجی داگیرکردن و داگیرکردنی شوێنەکانی دیکەی ناوچەکەیە و ئەم لەشکرکێشییە بۆ سەر خاکەکانی سوریا؛ تاوانێکی گەورە و کارەساتێکی مرۆیی دیکە پێکدەهێنێت؛ خەڵکی مەدەنی بێشومار دەکوژرێن، ئاوارەبوونی زیاتریش ڕوودەدات.

هێرشەکانی تورکیا لە ئێستاوە دۆخی ئەمنی ناوچەکە تێکدەدەن و زەمینە بۆ بوژانەوە و ڕێکخستنەوەی داعش دابین دەکات. بەم شێوەیە تورکیا هەوڵە هاوبەشەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر کە کاریگەری لەسەر ئاشتی و ئاسایشی ناوچەیی و جیهانی هەیە، تێکدەدات.

ئێمەی واژۆکراوی خوارەوە، نوێنەرانی کۆمەڵگەی مەدەنی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جیهان، داوا لە سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان و دامەزراوە و ڕێکخراوە پەیوەندیدارەکان دەکەین کە هەنگاو بەرامبەر دەستدرێژییە نایاسایی و نایاساییەکانی تورکیا بۆ سەر خەڵکی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا بگرنەبەر، و داوا لە نەتەوە یەکگرتووەکان دەکەین بەرپرسیارێتی مرۆیی و مافی مرۆڤی خۆی جێبەجێ بکات؛ بۆ ڕاگرتنی لەشکرکێشی پلان بۆ داڕێژراوی تورکیا بۆ باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا و پاراستنی گیانی خەڵکی سڤیل.

سەنتەری دیپلۆماسی کۆمەڵایەتی بە بەشداری ١٧ ڕێکخراوی کۆمەڵگەی مەدەنی لە باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، ڕۆژی ١ی کانونی یەکەمی ڕابردوو هەڵمەتێکی بۆ کۆکردنەوەی واژۆ لە ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی و کەسانی یاسایی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جیهان دەستپێکرد. ئەمەش بۆ داواکردنە لە سکرتاریەتی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان دەستدرێژی تورکیا بۆ سەر باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا ڕابگرێت.

. سەنتەری دیپلۆماسی کۆمەڵایەتی

. تەڤگەری کۆمەڵگەی دیموکراتی (تەڤدەم)

. ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی لە ڕەقە

. ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی لە تەبقا

. کۆنگرەی ستار

. کۆمبوونی ژنانی زەنوبیا

. ڕێکخراوی سارا دژی توندوتیژی

. یەکێتی میدیای ئازاد

. یەکێتی ڕۆشنبیرانی ڕۆژئاوای کوردستان

. زانکۆی ڕۆژئاوا

. بزووتنەوەی ڕۆشنبیری و هونەر

. لیژنەی شارەوانی و ژینگە لە دەڤەری گەزیرە

. کۆمەڵەی کۆمەڵایەتی عەفرین

. ئەنجومەنی سەوزی ئیدلب

. زانایانی برینداری جەنگ لە باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا

. ڕێکخراوی گرین براید

. مانگی سووری کورد

. کۆڕبەندی ئایین و بیروباوەڕەکانی میزۆپۆتامیا