ئەوەی وایلێکردم کە هەر لەسەرەتاوە گومان لە چاکسازیەکانتان بکەم ئەوە بوو کە  لە وتەکانتدا باسی ڕۆڵی دەسەڵاتی دادوەریتان کرد لە چاکسازیداو ووتتان ( کەهەر بۆ ئەو مەبەستەش لەگەڵیان کۆبوومەتەوە ،   تاوەکو پێمان نەڵین ئەو دەزگایانەمان پشتگوێ خستوە، ماوەیەکیان دەدەینێ ئەگەر ئیشەکەیان کرد ئەوا باشە ئەگەر نەیان کردوو ترسان ئەوا خۆمان دەیکەین  )

 من پێشەکی پێت دەڵیم کە دەسەلاتی دادوەری بەم حالەی ئێستای ناتوانێت ڕوبەڕی گەندەڵکاران ببێتەوەو سزایان بدات هۆکارەکانیش زانراون لەبەر ئەوەنا کەنایانەویت یان پییان خۆش نیە یان گەندەڵن لەبەرئەوەشنا کە دادوەری باش و لێهاتوو لێزانمان نیە، بەڵکو لەبەر ئەوەی لەڕووی واقیعەوە سەربەخۆ نین و دەسەڵاتی فیعلیان لا نیە چەندین ساڵە لەلایەن هەردوو حیزبی دەسەلاتدارەوە بە خودی حیزبەکەی جەنابیشتەوە ئەو دەسەڵاتە کۆنترۆل دەکریت ولاواز دەکریت و پێداویستیەکانی سەربەخۆبوونی لیدەسێنرێتەوە بۆیە نابێت چاوەڕوان بین لە دەزگایەکی کۆت و بەندکراو و دابەش بوو بەسەر دوو زۆنی حیزبیدا کە هەژموونی هەردوو حیزب و بەرپرسەباڵاکانی بەسەرەوەیە هەریەک لە زۆنەکەی خۆی، کتوپڕ ببێتە دەزگایەکی سەبەخۆو ئازادو پرۆفیشنال وئازاو ئەوەی لە سەریەتی بیکات و ئیجرائاتی یاسایی بەرامبەر ئەو کەسانە بکات کە هەژمونیان بەسەریەوەیەتی.  

ئەندامێکی مەکتەب سیاسی یان سەرکردایەتی حیزب یان مەسئولێکی سەربازی کە لە ناوچەکەی خۆی  دەسەلاتی ڕەهای  بەخۆیداوەو بۆتە  حاکمی موتڵەق و جۆرەها سەرپێچی و گەندەڵی دەکات و دەست بەسەر مولکی گشتیدا دەگرێت و گومانی قاچاخچێتی نەوت و  دەرمانی لێدەکریت و دەست لە وردو درشتی کاروباری حکومی ناوچەکەی خۆی وەردەدات و پیاوکوژی تایبەت و زیندانی تایبەت بەخۆشی هەیە و فەوجێک پاسەوانیشی بەنایاسایی بۆ خۆی داناوە چۆن دەکرێت لە کونفەیەکونێکدا چاوەڕوان بین دادوەرێکی ناوچەکەی خۆی کە تەنها پاسەوانێکی لەگەڵە و چارەکێک مووچە وەردەگرێت لێکۆلینەوەی لەگەڵدا بکات وبەلگەکانی لەسەر کۆبکاتەوە و یاسای بەسەردا پیادەبکات تەنانەت ئەگەر دادوەرەکە بڕیاریشی دژی دەرکرد جێبەجێ ناکرێت چونکە بەرپرسانی پۆلیس و ئاسایشی ناوچەکە یان خۆی دایناون یان لەژێر کۆنترۆڵی خۆیدان یان بەرپرسی یەکەمی حیزبیانە بۆیە بە ئاسانی کاریگەری خۆی دادەنێت بەمەبەستی وونکردنی بەلگەکان و سڕینەوەیان و گۆڕینیان لەبەرژەوەندی خۆی .

 بۆیە من دەڵیم ئەگەر مەبەستتان چاکسازی ڕاستەقینەیە دەبی لە پێشەوە ئامرازەکانی بۆ دابین بکەین واتە چاکسازی ڕاستەقینە دەبێت بەگوێرەی یاسا بێت  چونکە هەر خودی  چاکسازیەکە (ئەگەر بەیاسا نەبێت و لەلایەن دامو دەزگا یاساییە ڕێپێدراوەکان بەیاسا نەبێت)   دەکاتەوە بەگەندەڵی ،  ئەو ئامڕازەش  بریتیە لە سەربەخۆو بەهیز کردنی دەسەلاتی دادوەری وپرۆفیشناڵ کردنی بەتایبەتی لوتکەی ئەو دەسەلاتە کە ئەنجومەنی دادوەریە پیویستە سەرەتا ئەو بەهێز بکرێت وپاڵپشتی بکرێت و لە هەژمونی هەردوو حیزبی دەسەلاتدار دەرباز بکرێت ئەنجا بۆ ئاستەکانی ژێرەوە، قسەکانی ئیوە گومانی ئەوەی لیدەکرا کە پرسەکەتان بەدەسەلاتی دادوەری تەنها  پرسە گورگانە بیت نەک بەڕاستی ئەم ئەرکە ی پێبسپێرن  چونکە ووتتان بۆیە لەگەلیان دانیشتووین تا پێمان نەڵین بۆ بە سەر دام و دەزگا قانونیەکاندا بازدەدەن  ، وتیشتان کە مۆلەتیکیان دەدەینێ ئەگەر بۆیان نەکرا خۆمان دەیکەین واتە هەر چاودێرێک مافی خۆیەتی ئەم قسەیەی ئێوە وا لێک بداتەوە کە تەنها دەتانەوێت   شەرعیەتیک بۆ خۆتان مسۆگەربکەن  و دەسەلات بدەنە خۆتان بەبیانوی ئەوەی ئیوە بەدەسەلاتە یاساییە تایبەتمەندەکانتان  وتوە بەڵام پییان نەکراوە بۆیە خۆتان  بەناچاری ئەو کارە دەکەن و بە بە بەبڕیاری شەخسی خۆتان ئەوەی بە لای خۆتانەوە بە چاکسازی دەزانن ئەنجامی دەدەن . 

دەبیت ئەوە بزانین کە چاکسازی بە میکانیزمەکانی گەندەڵی ناکرێت چاکسازی ئەبێت بە یاساو لەلایەن ئەو دامو دەزگایانەوە بێت کە یاسا دیاری کردوون هەروەکو ئاماژەشم پێدا لە پێش هەموشیانەوە دەسەڵاتی دادوەریە ، چونکە گەندەڵی لە ڕوی یاساییەوە بەکورتی بریتیە (لە دەرچوون لەیاسا یان جێ بەجێ نەکردنی یاساو خراپ بەکارهێنانی دەسەڵات و سزانەدانی بکەرەکانی) تۆو هەموو کەسیش دەزانن لەسایەی ٢٤ ساڵی ڕابوردوی گەندەڵی و بێ یاسایی چی بەسەر دەسەلاتی دادوەریدا هێنراوە لەبەر ئەوە باش دەزانیت هێزوو دەسەلاتی دادوەری ناگاتە هێزوو دەسەلاتی مافیاکانی گەندەلی ، کەواتە دەرەنجامەەکەی ئەوەیە تۆ دواجار خۆت هەڵدەستیت بەو کارە کە لە ڕووی یاساییەوە لە دەسەڵاتدا نیە  پرسیارەکە ئەوەیە تۆ جۆن و بە چی میکانیزمێک و یاسایەک دەیکەیت ؟ تۆ لە ڕوی یاساییەوە دەسەلاتت نیە  بۆ نموونە ئەگەر کەسیکت گرت یان دەستت بەسەر سەرەوت و سامانیدا گرت چی لێدەکەیت و بەکام یاساو کام دەسەلات سزای دەدەیت یان چارەنوسی دیاری دەکەیت ؟هەرکارێک لەوانەو شتی تریش ئەگەر لەلایەن دەسەلاتی دادوەریەوە نەکرێت دەبێتەوە بە دەرچوون لە یاسا واتە دەبێتەوە بە گەندەلی. بۆیە پیویستە پێش هەموو چاکسازیەک وە بۆ ئەوەی ئامرازە ڕاستەقینەو یاساییەکانی چاکسازیمان بەدەستەوە بێت و بەڕاستی و دروستی چاکسازی بکەین و نەبیتە خراپ سازی یان نەبێتەوە جۆرێکی تری گەندەڵی پێویستە پیش هەموو شتیک دەسەڵاتی دادوەری سەربەخۆ و پرۆفیشنال بکەین ، ئەو هۆکارانەش کە ڕیگرن لەبەردەمی سەربەخۆیی و پرۆفیشناڵی ئەو دەزگایە هەندێکیان پەیوەندیان بە ناوخۆی دەزگاکەوە هەیە هەندێککیشیان پەیوەندیان بە دامو دەزگاکانی ترەوە هەیە ئەگەر ئێوەو هەموو لایەنەکانی تر مەبەستتان بێت دەسەڵاتیکی دادوەری لەو جۆرەمان هەبێت بتوانێت بەڕاستی بەگژ گەندڵیدا بچێتەوەو  یاسا بەسەر هەمواندا بێ جیاوازی پیادە بکات و ببێتە لانەیەکی ئارام بۆ هەموو ئەوانەی زولمیان لێدەکریت و بتوانیت سەروەری یاساو عەدالەت بەرقەرار کات ئەتوانرێت ئەوە  بکرێت ، ئێمەش بەگوێرەی زانیاری و شارەزایی سادەی خۆمان وبینین و شارەزایی لە ئەزموونی ولاتان ئەتوانین هاوکار بین

ئەگەر وانەبێت من وەک دادوەرێک دەڵیم کە با تۆپەکە نەخرێتە ساحەی دەسەلاتی دادوەریەوە چونکە بەم وەزعەی ئێستایەوە ناتوانێت و دەسەلاتیشی بەسەردا ناشکێت بریار بەسەر مافیاکاندا دەربکات ئەگەر بڕیارەکانیش دەربکات   جیبەجێ ناکرین یان بەشێوەی ئینتیقائی جێبەجێ دەکرێن و دوبارە لە هەمان بازنەدا دەخولێینەوە و بێ ئومێدی زیاتریش لای هاولاتیان دروست دەبێت و پرۆسەی چاکسازیش زیاتر و زیاتر دوادەکەوێت و گەندەل کارانیش قەبەتر دەبن و زیاتر بەرەو قوڵایی گەندەڵی ڕۆدەچین

دواجار ئەوە ماوە کە بڵیم جەنگی دژی گەندەڵی هێندەی جەنگی داعش مەترسیدارەو هێندەش تواناو ئیمکانیات و شارەزایشی دەوێت و نابێت بەسوک و ئاسان سەیر بکرێت ،جەنگی دژ بە داعش جەنگێکی دەرەکیە بەرەیەکی ڕوون و ئاشکرای ١٠٠٠ کیلۆمەتریە تەنها  توانای دارایی وچەک و پێداویستی  جەنگ و ورەی بەرزی دەیان هەزار پێشمەرگەی  ئازاو گیان لەسەر دەستی دەوێت بەلام جەنگی دژی گەندەڵی جەنگێکی ناوخۆییە ، گرانترە و ئالۆزترە لە جەنگی دوژمنی دەرەکی توانای مادی  زۆر و شارەزایی و لێهاتوویشی دەوێت بۆ ئەوەی بتوانین ئیجرائات بەرامبەر نەهەنگەکانی گەندەڵی بکەین ولەهەمان کاتیشدا بێ تاوانان پێوەی نەسوتین  ،   کەوا بێت ناکرێت چاوەڕی بین کە چەند دادوەرێک کە یەکی تەنها پاسەوانێک یان دوانیان هەیە و هیچ ئیمکانیاتیکی تریان لەبەر دەست نیە ڕووبەڕوی سوپایەکی بەهێزی گەندەڵکاران ببنەوە کە هێندەی  سوپای داعش بەهێزن و لەوانەیە هەندێ جارهاوکاری یەکتریش بکەن .

                  

                        سلیمانی ٢2-٣-٢٠١٦