لە ئێستاشدا بزوتنەوەی گۆڕان یەكێكە لەو هێزانەی كە داواكاری دیموكراسیی و بەرنامەیەكی ریفۆرمیستانەی رادیكاڵی سیاسیی ھەیە كە بۆ كۆمەڵگای ئێمە گرنگن. بەم چەشنە بزوتنەوەی گۆڕان یەكێكە لەو رێكخراوانەی كە لە سیاقی مێژوویی ململانێی سیاسیی لە كۆمەڵگای ئێمەدا رۆڵێكی دیموكراسییانە دەگێڕێت، چونكە بابەتی سەرەكیی ململانێكانی لەگەڵ دەسەڵاتدارێتی پارتی و یەكێتییدا بریتیی بوو دژایەتیكردنی شەرعییەتی شۆڕشگێڕێتی و دەسەڵاتی خێزانیی و گەندەڵیی و ناعەدالەتی كۆمەڵایەتیی و ریفۆرمی سیاسیی و دەزگایی لە دەستوور و حكومەت و دادگادا و ھتددا.

 

لەمڕۆدا و پاش ھەڵبژاردنەكانی ناو بزوتنەوەی گۆڕان، ئەم رێكخراوەش ئەزموونی پڕكێشەی حیزبە كوردییەكانی دووبارەكردەوە كە ھەموویان بە رێژەی جیاواز لەگەڵ پرنسیپی دیموكراسیی ناوحیزبیدا دەرگیرین.

من و كاك مەریوان لە نووسینێكدا بە گرنگمان زانی كە گۆڕانی پاش نەوشیروان مستەفا بەپلەی یەكەم پێویستی بە ریفۆرمی سیاسیی ناو خۆی ھەیە لەڕووی دەزگاییەوە. پێویستی بە سەركردایەتییەكی دەستەجەمعیی ھەیە كە بتوانێت ببێت بە نوێنەری ڕاستەقینەی فرەیی كۆمەڵگای ئێمە لە رووی فیكریی و كۆمەڵایەتیی و جێندەرییەوە، چونكە ڕۆڵ و بەشداریی گەنجان و ژنان لە كولتووری سەركردایەتی حیزبەكاندا لەئاستێكی زۆر ناچیزدایە. واتە ئەوەی قۆناغی دوای نەوشیروان پێویستی پێبوو بریتی بوو لە پیادەكردنی مۆدێلێكی نوێی سەركردایەتی كە بتوانێت تەعبیر لەو پلورالیزمەی كۆمەڵگای ئێمە بكات. ئەو پلورالیزمەی بزوتنەوەی گۆڕان لە سیاسەتی كوردییدا داوای دەكات، پێویست بوو لەناو پەیوەندییە ناوخۆییەكانی خۆشیدا پیادەی بكردبایە و لانی كەم لە ھەڵبژاردنی خانەی ڕاپەڕاندندا ڕەنگی بدابایەتەوە. بەمانایەكی تر، ئەوەی ئەمڕۆ بینیمان گەشەپێدانی مۆدێلی پلورالیزمی كۆمەڵایەتیی و سیاسیی و جێندەریی ناو گۆڕان نەبوو، بەڵكو شكستێكی گەورەبوو لە ریفۆرمی دەزگایی ناو پێكھاتەی بزوتنەوەی گۆڕان. گۆڕانی ئەمڕۆ بە بێ ھەڵبژاردنی یەك نوێنەر لە نەوەی نوێ و ژنان بۆ بیركردنەوە لە داھاتووی كۆمەڵگای ئێمە و بەشداربوونیان لە نەخشاندنی سیاسیی، دەچێتە پاڵ ئەو حیزبە سیاسییانەی كە مێژووی حیزبایەتی ئێمەیان بە بوئسێكی سیاسیی نووسیوەتەوە.

 

من لەڕووی سۆسیۆلۆژییەوە لە گۆڕانكارییەكانی كۆمەڵگا دەڕوانم، یەكێك لەو خاڵە گرنگانەی بوونی بزوتنەوەی گۆڕان بۆ كۆمەڵگای ئێمە سەرھەڵدانی كولتوورێكی نوێی مەدەنییانەی ململانێی سیاسیی و كۆمەڵایەتیی بوو كە یەكێتی و پارتی لە كۆمەڵگای ئێمەدا خنكاندبوویان. بەمانایەكی تر ئەو تێزە سۆسیۆلۆژییەی من بڕوام پێیەتی بریتییە لەوەی، ھەر كۆمەڵگایەك ململانێی تێدا نەبێت، كۆمەڵگایەكە بەرەو دیكتاتۆرییەت دەڕوات. چەندە بوونی ململانێی سیاسیی لەناو كۆمەڵگادا گرنگە بۆ پێشكەوتنی كۆمەڵگا، ھێندەش بوونی كولتووری ململانێ لەناو حیزبەكانیشدا یەكێكە لە نیشانە پۆزەتیڤ وتەندروستەكانی دیموكراسییەت. ئەمڕۆ لەناو ھەڵبژاردنەكانی گۆڕاندا ئەم كولتووری ململانێیە بەتەواوەتی غائیب بوو.