به‌شی چوارده‌هه‌م
سروشت خۆی به‌خشنده‌و میهره بانه، ئه‌وه‌ی له سه‌رگۆی زه‌وی هه‌یه به‌شی هه‌رچی بوونه‌وه‌ره ده‌كات، به مرۆڤ وئاژه‌ڵه‌وه، به‌ڵام هه‌رچی هه‌یه‌و نیه له‌سه‌رگۆی زه‌وی به شی چاوچنۆكی تاكه یه‌ك كه‌س ناكات، بڕوانه ئه‌م هاو كێشه‌یه چه‌ند نه خۆشانه‌یه.
هه‌واڵی ناخۆش و نه‌خۆشانه ئه‌وه‌یه كه له سه‌دا نه‌وه‌دی مرۆڤ دووچاری نه‌خۆشی چاوچنۆكین !
ماڵ ونوا، خواردن و ئاوو پڕپۆشی، بۆهه‌مووان ده‌سته‌به‌ره. نه‌ته‌وه یه‌كگرتوه‌كان به‌هه‌موو پڕوپوچی خۆیه‌وه، پێوه‌رێكی داناوه ده‌یسه‌لمێنێت، له‌دوای بوونی ماڵ ونواو ده‌سته به‌ر بوونی خۆراك، شتێك نیه بیسه‌لمێنێت كه بوونی پاره‌و داهات و سه‌رمایه مرۆڤ به خته‌وه‌رده‌كات ، كه‌چی سه‌ره‌ڕای ئه‌وه ده‌بینینین هه‌موو مرۆڤایه‌تی به‌دوای بازاڕو پاره وكه‌ڵه‌كه‌كردنی سه‌رمایه‌وه‌یه، وه‌ك ئه‌وه‌ی چاوچنۆكی یه‌كسان بووبێت به به‌خته‌وه‌ری!
به‌ڕاده‌یه‌ك ئه گه‌ر كه‌سێك له‌ناو ئه‌م چه‌رخی چاوچنۆكیه‌دا ئیستێك بكات وڕابوه‌ستێت وپرسیارله‌خۆی بكات، من بۆئه‌مه‌ده‌كه‌كه‌م ؟
ئه‌ووه‌ڵامه‌ی له‌وپه‌ڕیدا پێی ده‌گات ته‌نها ((نازانم))ه!
نه‌زانین، نازانم، نازانین، ئه‌وزنجیره‌یه‌یه كه مرۆڤ ومرۆڤایه‌تیشی بۆشوێنێكی نادیار ڕاده‌كێشێت.
له راستیشدا نه‌زانین سه‌باره‌ت شتێك، خۆی وه‌ڵامه سه‌باره‌ت زانین !
بۆچی ؟
له‌به‌رئه‌وه‌ی زۆربه‌ی ئه‌وانه‌ی پیان وایه زۆرده‌زانن هه‌رهیچ نازانن، ئه‌وانه‌ش كه پێیان وایه تۆزێك شت ده‌زانن، ده‌زانن هیچ نازانن !
زانین ونه‌زانین، نه‌زانین وزانین هاوكێشه‌ی ماریفه‌تی سه‌رده‌من !
سه‌رده‌می كۆرۆنا خۆی واده‌كات زانست وه‌ڵام بداته‌وه وبڵێت، ئێمه نه‌زانین !
له‌به‌رامبه رئه‌م گومانه‌شدا، یه‌قینینێك هه‌یه كه باسی چیرۆكی زانایی ئێمه‌ی مرۆڤ ده‌كات، یاخود باشتره ناوی بنێین سه‌باره‌ت ((خولیای زانین))ی ئێمه‌یه.
عه‌یامێكه فێربووم گومانی خۆم، نه‌گۆڕمه‌وه به‌یه‌قینی كه‌س.
لێره‌دا هێندێك سه‌باره‌ت یه‌قین وگومان ده‌نووسمه‌وه:
-مرۆڤه‌كان كاتێك ده‌یانه‌وێت سه‌رمایه كه‌ڵه‌كه‌بكه‌ن بۆئه‌وه‌ی به‌خته‌وه‌ربن، پاره‌كۆبكه‌نه‌وه بۆئه‌وه‌ی ئاسوده‌بن، پێیان وایه زۆرده‌زانن، به‌ڵام ده‌ره‌نجام
بۆیان ده‌رده‌كه‌وێت هیچ نازانن.
-مرۆڤه‌كان خاوه‌نی هه‌مووشتن، به‌ڵام هه‌ڵپه‌یان بۆ به‌ده‌ستهێنانی هه‌مووشت وایان لێ ده‌كات، ده‌ره‌نجام خاوه‌نی هیچ نه‌بن، بگره كاتێك به‌ئاگادێنه‌وه چوڕی ژیانیان له هه‌ڵپه‌وهه‌ڵمه‌ت وخۆتاوداندا، تكاوه‌ته‌وه.
-ئایدۆلۆجیا، بیروباوه‌ڕ، ئاین، چیرۆك وئه‌فسانه‌كان، هیچ نین، ئه‌ی چی شته؟!
زانست، هه‌مووشته.
پێناسه‌ی زانستیش ئه‌وه‌یه كه كۆنكرێتی نیه‌و ئه‌مرۆ ئه‌وه‌ی ڕاسته، سبه‌ینی ڕاست نیه.
هه‌مووئه‌مه‌م بۆئه‌وه‌یه پاساوو ڕه‌وایه‌تی بۆ ((گومانكردن)) بهێنمه‌وه، به‌وشێوازه‌ی ((ڕێنیه دیكارت)) ده‌یكاته سه‌ره‌تایه‌ك بۆڕێنوێنی زانست ولێكۆڵینه‌وه‌ی به‌رهه‌می ماریفی.
ئه‌م تێزه ئه‌گه‌رچی له‌هه‌ناوی ئۆروپاوخۆرئاوادا دێته‌كایه، به‌ڵام تائیستا نامۆیه به‌وشارستانیه‌ته‌ی كه‌سه‌نته‌ره‌كه‌ی ئۆروپاوخۆرئاوایه، له‌به‌رئه‌وه‌ی ئه‌و((ڕۆشنگه‌ری))ی كه سه‌رچاوگی ئومێدی مرۆڤایه‌تی بوو یه‌كه‌مینجارله‌خودی خۆرئاواوئۆروپاوه خیانه‌تی لێكراوه !
بابزانین چۆن؟
ئه‌و رۆِشنگه‌ریه‌ی كه زانست وزانین چاوگی بوونی بوو، له‌ڕاستی دا گرێ داروه به به‌های قازانج وسود وبه‌هاو پاره‌و بازاڕه‌وه !
یه‌كه‌مین به‌های ڕۆشنگه‌ری وهه‌موو ڕۆِشنگه‌ریه‌ك زاسته، ئه‌ی چۆن قازانج وپاره‌وسه‌رمایه، بووبه به‌ها، به نۆرم وپێوه‌ر؟
له‌به‌رئه‌وه‌ی هاوكێشه‌كه هه‌ڵگه‌راوه‌ته‌وه، زانست گرێدراوه به سودو به‌رژه‌وه‌ندیوپاره‌وه !
به‌بازاڕكردنی زانست،وێنه‌و نیگایه‌كی وه‌های دروستكردووه كه‌ته‌كنۆلۆجیا به‌ته‌نها ،سه‌رمایه‌و پاره كه‌ڵه‌كه‌بكات.
زانست وماریفه‌ت بێكه‌س وته‌نها وغه‌واره‌یه، زانست كه‌ڵكی به‌رژه‌وه‌ندی مرۆیی پێوه‌یه، كاتێك كه‌ڵكی به‌رژه‌وه‌ندی ،گرێ ده‌ده‌درێت و ده‌بێته شتێكی تر كه‌پێچه‌وانه‌ی خۆیه‌تی
زانست وزانین، نامۆترین نامۆی ئه‌م زه‌مانه‌ی ئێمه‌ن، به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه نه‌زانین وجه‌هل ودرۆوبیروباوه‌روئایدیای وئاینی پووچ، سه‌رداری هه‌مووشتن!
ملیاره‌ها مرۆڤ به‌دوایی پووچیه‌تیه‌وه‌ن، به‌دوای خۆته‌فره‌دان وخۆلاواندنه‌وه‌و ودرۆی گه‌وره‌وه‌ن، زانستیان ته‌رخان كردوه بۆئه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ هۆشمه‌ندی ئه‌ماندا بگونجێت ویه‌كتری بلاوێننه‌وه، هه‌رگیزئه‌وه‌ی بۆبازاركردنه، زانست نیه .
ململانێیێ هه‌موو زلهێزه‌كان له‌سه‌رئه‌و نه‌وه، ته‌كنۆلۆجیانه‌ی ته‌له‌فۆن وكۆمپیوته‌رن كه زۆرترین بازاڕی هه‌یه، نه‌ك زۆرترین به‌رژه‌وه‌ندی بۆمرۆڤ هه‌یه ؟!
كاتێك ده‌رده ((كۆرۆنا)) ئارابوو، هاوكێشه‌كه هه‌ڵگه‌ڕایه‌وه، ده‌ردێك په‌یدا بووه زۆرترین زیانی هه‌یه، ده‌بێت ده‌رمانێك دروست بكرێت كه ئه‌م ده‌رده‌رده كۆنترۆڵبكات.
پرسیاری گوماناوی ئه‌وه‌یه، ده‌رده‌كه دروستكراوه بۆئه‌وه‌ی ده‌رمان دروست بكه‌ین ؟! یان دروستكردنی ده‌رمان ده‌رده‌كه‌ی دروستكردووه؟!
له‌ڕاستی دامن خۆم كه‌هه‌میشه خانه گومانانم لایه‌نگری ئه‌وه‌م بڵێم ده‌رمانه‌كه‌كه ده‌رده‌كه‌ی دروستكردووه، بۆئه‌وه‌یه بره‌وبه بازاڕی ده‌رمان بدات!
ئه‌مه قسه وپشتیوانی لێكردنی زانستی زۆری ده‌وێت، به‌ڵام گومان كردن خۆی كۆلكه‌یه‌كی زانستیه !
خه‌ریكه ئاین وبیروباوه‌ڕی درۆزنانه ئاوێته‌ی سود قازانج وپاره‌كۆكردنه‌وه ده‌كه‌ن بۆئه‌وه‌ی درۆكه به‌هێزبكه‌ن، زۆرترینی پێته‌فره بده‌ن وزۆرتریشی پێ كۆبكه‌نه‌وه!
زۆرترین كه‌ڵه‌كه كردنی پاره‌و سه‌رمایه، زۆرترین بیروباوه‌ڕوئه‌فسانه قورسكردنی تای ته‌رازوی پوچیه‌تیه، بێ هوده نیه جیهانی ئێمه‌و شێوازی ژیانمان پڕی پوچیه‌و دژی ئه‌وه‌یه كه ڕاستگۆبین درۆنه‌كه‌ین !
درۆی زۆرمان به‌نرخی راِستی پێده‌فرۆَشن، زۆرده‌به‌خشین بۆئه‌وه‌ی به‌های درۆی پوچ وه‌ربگرین، كه‌م به‌ده‌ست ده‌خه‌ین وزۆرده‌به‌خشین، سه‌روسامانمان له‌ده‌ستدان وبه‌فیرَۆدان وپڕوپووچیه !
((سلاڤوای ژیژاك)) له‌بیرمه‌ندانی سه‌رده‌مه‌و قسه‌و باسی سه‌روسه‌ودای هه‌یه، كتێبێكی داناوه سه‌باره‌ت به ده‌ردوودووی ((كۆرۆنا))یه‌و چه‌ند وتارێكی گرنگن و لای من و لای كه‌سانی تریش جێی ستایش و هه‌م ڕه‌خنه‌شه، به‌ڵام ئه‌مه باسه‌كه‌نیه، ئه‌و له‌وێدا پێشبینی گه‌ڕانه‌وه ودوباره هه‌ڵهاتنی خۆری كۆمۆنیزمی نوێ ده‌كات، زۆرله بیرمه‌ندو رۆِشنبیران وبه‌تایبه‌ت فه‌ره‌نساییه‌كان بێ ئه‌وه‌ی بی خوێننه‌وه سه‌روپۆته ڵاكیان كوتاوه‌ته‌وه، ئه‌و له‌وه‌دا كه پێشبینی ئارابوون ودووباره‌ره‌ده‌ركه‌وتنه‌وه‌ی كۆمۆنیزمی كردووه مه‌به‌ستی، كۆمۆنیزم نه‌بووه به تێزه‌كۆنه‌كه‌ی ، به‌ڵكو باسی له هاوكاری نێوان وڵاتان كردووه له‌سه‌رئاستی جیهانگیر، بۆڕوبه‌ڕوبوونه‌وه‌ی كۆرۆنا !
له‌ڕاستیدا من له‌م زنجیره‌وتاره‌دا زۆرباشترباسم له كۆمكاری وهاوكاریی نێوان مرۆڤ وهاوغه‌می جڤاكی كردووه،كه چۆن بێ نه‌وایی گه‌وره‌ی زه‌مانی كۆرۆنا،ده‌شێ وانه‌مان دابدات بۆدروستكردنی په‌یوه‌ندی مرۆیی وچنینی ڕایه‌ڵه‌ی كۆمه‌ڵایه‌تی نوێ، به‌پێچه‌وانه‌ی ئه‌وڕه‌وته بازاڕگه‌ره‌ی كه هه‌مووانی تاك وته‌ریك خستووه.
قسه ماوه ته‌واوی ده‌كه‌ین .