لە ماوەی ڕابردوودا، شیعەکان بە گشتی و چوارچێوەی هەماهەنگی بە تایبەتی، شێوازی ململانێ سیاسییەکانیان لەگەڵ هەرێمی کوردستان لە رێگەی سەربازی و پەرلەمانی و حکومییەوە گواستۆتەوە بۆ دادگای فیدراڵی، بە شێوەیەک ئیدی هەر هەنگاوێکی سیاسی بۆ بچووککردنەوە و لەباربردنی قەوارەی هەرێم بیهاوێن، ئەوا دادگای فیدراڵی ئامادەیە بە شێوەیەکی تەواو لایەنگری بۆ شیعەکان دەرببڕن و بڕیارەکانیشی لە دژی کورد و سوننەکان تەواو سیاسین.
لە دوا بڕیاریدا، دادگای فیدراڵی لە ڕێگەی جۆرێک لە سەودادا، بە شێوەیەک بچووکردنەوەی قەوارەی هەرێمی گەرەکە بەرامبەر ناردنی مووچەی فەرمانبەران، هاوکات ویستوویەتی ئەوە بیر خەڵکی کوردستان بەرێتەوە کە ئەو بڕیارانە دژی قەوارەی هەرێمی کوردستانن.
لەلایەکی ترەوە، ئەوانەی ئێستا دڵخۆشن بەم بڕیارانە، دەبێت باش لەوە تێبگەن کە ئێران و هێزه نزیکەکانی لە عێراق، هەمیشە خەریکی دژایەتیی هەرێمن لە ڕێگەی هێزە وەکیلەکانیان لە کوردستان، ئەمەش لەسەر ئاستی هەر چوار پارچەی کوردستاندا، کە پەکەکە دژی کوردانی باکوور و ڕۆژئاوا و بەکارهێنانی یەکێتی نیشتیمانی لە دژی پارتی دیموکراتی کوردستان لە باشوور و پژاک لە دژی کوردانی ڕۆژهەڵاتە.
ئەمەش، لە قۆناغە جیاوازەکانی مێژوودا پاڵپشتی بۆ هێزە سیاسییەکان گۆڕیوە و تاکە مەبەستی ئێرانیش دەردەخات، کە لەباربردنی خەونی کوردە لە ناوچەکەدا.
لای هەمووان ڕوونە، یەکێتیی نیشتیمانی، هەڵەیەکی ستراتیژیی کرد لە گواستنەوەی ململانێکان لە هەرێمی کوردستانەوە بۆ بەغدا، ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ مێژوو، دەبینین ئەم هەڵانە دووبارە دەبنەوە و لە ناوەڕاستی شەستەکانیش هەمان هەنگاوی هاویشت، بەڵام سەرەتای ساڵانی حەفتا دووبارە گەڕایەوە بۆ یەکڕیزی کە دەستکەوتەکانی ئەوکاتیش بۆ هەمووان ڕوونن.
پاشتر لە ناوەڕاستی هەشتاکانیش، جارێکی تر هەوڵی دا بۆ هەنگاوێکی لەم شێوەیە و تاکلایەنە لەگەڵ بەغدا رێککەوت، دواتر لە ساڵی 1988 گەڕایەوە بۆ ریزی هێزە سیاسییەکانی کوردستان و چووە نێو بەرەی کوردستانی، دیسان بۆ هەمووان ئاشنایە دەستکەوتەکانی ئەم یەکڕیزییە، لە دوای کۆچی دوایی مام جەلال و بە تایبەتی لە ڕووداوەکانی 16ی ئۆکتۆبەر، بە هەمان سیاسەتی ئەم حیزبەوە دیارە و لە پێکهێنانی کۆتا کابینەی حکومەتی عێراقی بە سەرۆکایەتی (محەمەد شیاع سودانی) دووبارە ئەم رێچکەیەی گرتۆتەبەر، بە تایبەتیتر لە سکاڵاکانی دژی هەرێمی کوردستان کە بەڕاستی تەواو کاریگەری و مەترسی دروست کردووە لەسەر قەوارەی هەرێمی کوردستان.
کورسیی کۆتاکان لە پەرلەمانی کوردستان قورسایی هەرێمی و نێودەوڵەتیی هەیە، لە ماوەی ڕابردووشدا یەکێتیی نیشتیمانی لە رێگەی سەرۆکەکەیەوە هەوڵی دا کە پەیوەندییەکانی لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی و هەرێمی راست بکاتەوە، بەوەی کە لە بەرەی ئێران نییە، ئەویش لە رێگەی کۆبوونەوە لەگەڵ (هاکان فیدان) وەزیری دەرەوەی تورکیا و بەشداریکردنی لە کۆنگرەی ئاسایشی میونشین بۆ هەڵگرتنی ئابڵووقەی تورکیا لەسەر سلێمانی و پێشوازینەکردنی لە ئەورووپا وەکو سەرۆکی حیزب.
لە کاتێکدا سکاڵای یەکێتیی نیشتیمانی، دابەشکردنی کورسیی کۆتاکان بوو بەسەر پارێزگاکانی هەرێم، نەوەک لادانی کورسییەکان، بەڵام چوارچێوەی هەماهەنگی شیعەکان پشتگیرییان کرد لەم هەنگاوەی یەکێتی. بە شێوەیەک لە دادگای فیدراڵی بڕیاری نەمانی کورسیی کۆتاکانیان دا، ئەمەش پەیوەندییەکانی یەکێتی لەگەڵ تورکیا و ئەورووپییەکان بە تەواوی تووشی قەیران دەکات، هەروەها یەکێتی وەکو حیزبێکی سۆشیال دیموکرات تەواو پاشەکشە دەکات، لەبەر ئەوەی ئەم هەنگاوە تەواو دژی بنەماکانی دیموکراسییە، کە حیزبە سۆشیاڵ دیموکراتەکان پاڵپشتی دەکەن.
ئەگەر بە وردی سەیری بڕیارەکانی دادگای فیدراڵی بکەین، ئەوا بۆمان ڕوون دەبێتەوە کە ئەم دادگایە درێژکراوەی ئەو هەنگاوانەن کە لە عێراقی نوێ دژی هەرێمی کوردستان دەنرێن و مەبەستیان بچووکردنەوەی هەرێم و لەقاڵبدانی قەوارەکەیە.
دوا بڕیاری دادگای فیدراڵی تایبەت بە یاسای هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان، ئەم ڕاستیە دووپات دەکاتەوە، بۆیە خودان بیرۆکەکانی ئەم هەنگاوە، دەبێت باش لەوە تێبگەن کە ئەم هەوڵانە لە ماوەی ڕابردوودا شکستیان هێناوە لە دژی هەرێمی کوردستان لە بەرقەرارکردنی فیدراڵیی پارێزگاکان و دروستکردنی ئۆپەراسیۆنەکانی دیجلە و بڕینی بودجەی هەرێم و هێرشەکان بۆ سەر هەرێمی کوردستان لە 16ی ئۆکتۆبەردا.
لە ئێستاشدا لە ڕێگەی دادگای فیدراڵییەوە، کە بە دڵنیاییەوە ئەم هەنگاوەشیان شکست دەهێنێت بە هۆکارێکی زۆر سادە، کە ئەم هەرێمە بە بڕیاری ئەم دادگایە دانەمەزراوە، تاوەکو بە بڕیاری ئەم دادگایە لە قاڵب بدرێت.