زیاتر لە (٦) ساڵ دەبێت ئێمە و ژمارەیەکی زۆر هاورێ کە پەرە بە فکری کرانەوەی کوردی بەروی عێراق و ئێران دا دەدەین، دژی دروستکردنی رق و کینەین بەرامبەر عێراق و ئێران، بەتایبەت کردنی پرسی کورد بە پرسێکی مەزهەبی و چونە ناو گەمەی وڵاتانی ناوچەکە دژی ئێران، بەم هۆیەوە لەبەردەم حەملەیەکی ئاست نزم و بەردەوامی بارزانی و عەڕابەکانی ریفراندۆمداین. بەڵام وا ئەمرۆ بە هەڵکردنی ئاڵای کوردستان لە تەهران خەریکە شا گەشکەدەبن، وەک ئەوەی لە یوئێن ئیعترافیان پێکرابێت، بێ ئاگا لە تێگەشتنی ئێرانی بۆ پرسی کورد، کە کۆماری ئیسلامی ئێران لە ساڵی ۱۹۹٤ ەوە بە ئەمری واقیع دانی بە هەرێمی کوردستان دا ناوە، هیچ هەستیارییەکی بە سرود و رەمز و مێژوی کورد نییە.
ئێمە لە تێگەشتنێی قوڵمان بۆ مەزڵومیەتی شیعە لە عێراق و عالەمی ئیسلامی، هەروەها مێژوی ئێران و فارسەکان لەگەڵ کورد کە خۆیان بە ئامۆزا و هاوخوێن و هاو کلتور و هاو مێژوی کورد دەزانن، باوەرمان وابووە وە وایە کە دەکرێت زۆر ناکۆکیمان لەگەڵ سیستمی سیاسی ئێران هەبیت، بەڵام بە دوژمن زانینی ئێران بۆ کورد ئەو پەری ساویلکەیی و تێنەگشتنە لە فەرهەنگ و مێژوو وە فکری سیاسی ئەم ناوچەیە، زۆریش مەترسیدارە.
ساڵی ۲٠۱۹ بوو، بۆ یادی نەورۆز قونسوڵگەری ئێران لە سلێمانی نوێنەرانی پارێزگای سلێمانی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق (لەسەر جەم حزبەکان) بانگهێشتکردبوو وە ئاهەنگێکی بچوکیشیان رێکخستبوو وە گروپێکی میوزیکی کوردی رۆژهەڵات هاتبوون، تەواوی گۆرانیەکانیش بە کوردی و جلی کوردی بوو.
وارێکەوت من و کاک رابون کەمێک زووتر گەشتینە قونسوڵییە و دەرفەت هەبوو پێش دەستپێکردنی ئاهەنگەکە لەگەڵ سەر قونسوڵ و ژمارەیەک بەرپرسی تریان گفتوگۆیەک بکەین، من پرسیم بە کوردی یان ئینگلیزی یان عەرەبی قسە بکەین، سەر قونسوڵ پێکەنی و وتی "ئاغا تا زمانی شیرینی کوردی هەبێت حەیفە بە عەرەبی یان ئینگلیزی قسە بکەین." ئەو وتی کوردی تێدەگەم بەس قسەکردن لاوازم. هاورێیەک وتی هەموو گەلانی ئێرانی کۆنین، ئەو وتی " نا، هەمومان گەلانی ئاری ن." پاشان گفتوگۆ دەستیپێکرد هەستمکرد زەرەییەک هەستیاری لە بەرپرسانی ئێرانی نابینم لە ناوهێنانی کوردستان، باوەرێکی قوڵیان هەیە کە کورد و فارس خاوەن مێژوو وە کلتوری هاوبەشن و پێکەوە لەم ناوچەیە هەزاران ساڵ حوکمیان کردووە، بەڵام بۆم دەرکەوت ئێرانییەکان لە دوو شتی هەرێمی کوردستان نیگەرانن.
یەکەم: تێکەڵکردنی پرسی کورد بە پرسی مەزهەبی (سونەگەرایی) و پێیان وایە ئەوە بەشێک نییە لە پرسی کورد، کورد کێشەکەی پەیوەندی نییە بە مەزهەبەکەیەوە.
دووەم: بابەتی ئەمریکا و ئیسرائیل. لەو گفتوگۆیە و چەند گفتوگۆی تریش هەمیشە ئێرانییەکان تورەن لە بەکارهێنانی کوردستان و پرسی کورد لەلایەن ئیسرائیل ەوە بۆ زیان گەیاندن بە ئێران (ئەمە تارادەیەک زیادەرەی تێدایە، بەڵام راستیشی تێدا یە).
من پرسیاری ئەوەم لە بەرپرسە ئێرانییەکان کرد لەسەر ئایندەی کورد لە عێراق و رۆڵی ئێران، وە هەڵوێستی ئەوان لەدوای ریفراندۆم. ئەوان وتیان ئێمە دەیان جار لەبەرژەوەندی کورد فشارمان لە شیعەکردووە سازش بکەن و دۆستایەتی کورد بپارێزن و رێزی قوربانیدانیان بگرن لە عێراق (بە نمونە بەباتی بوجە و پشکی پێشمەرگە، رێگەنەدان بە بەکارهێنانی هێز لەپرسی نەوت، چارەسەری کێشەکان بە دیالۆگ، زۆر بابەتی تر). وتیان بەڵام کورد لەبری ئەوەی لەگەڵ دۆستەکانی ئێمە لە عێراق نزیک بێت، خەریکی پێشخستنی عروبەیە بە پشتیوانی ئەمریکا، گوایە بۆ رێگرییە لە دەستوەردانی ئێران، بەڵام بیرتان چووە عروبە چی بەسەرهێنان؟
ئەم بابەتە جێگەی جەدەلی زیاترە، کێشەی کورد لە ئێران کێشەیەکی جدی و حەق ە، کورد لەئێران لەژێر فشاردایە، هەرەها پرسی پەیوەندی ئێران و ئەمریکا بۆ هەرێمی کوردستان زۆر هەستیارن، بەتایبەت کە کۆماری ئیسلامی ئێران لەگەڵ وڵاتانی رۆژئاوا لە دوژمندارییەکی سەخت دایە، بەو هۆیەوە فشاری ئابوری زۆر لەسەرە و زەحمەتە بۆ هەر وڵاتێک مامەڵەی بازرگانی لەگەڵ بکات، عێراق و هەرێمی کوردستان بۆ بوژانەوەی ئابوری ئەبێت روو لە رۆژئاوا بن، بەڵام بۆ ئیستقراری سیاسی و ئەمنی و گەرەنتی مانەوەی، نەک نابێت دوژمنداری ئێران بکات، بەڵکو پێویستە دەست لە شەری بە وەکالەت و گوتاری دژە شیعە هەڵبگرێت، چونکە بژاردەی دووەم کە تورکیا یە باشترین کورد لەلای ئەو کوردەیە کە مردووە، ئەوەش پەیوەندی بە ئۆردوگان و حزبەکەی ەوە نییە، بەڵکو ئەنجامی پەروەدەیەکەی سەدان ساڵی تورکیزم ە کە پێناچێت ئامادەی کرانەوە بێت.
ئێستا لەبری شا گەشکە بوون بە هەڵکردنی ئەو ئاڵایە (کە ئەمریکا ش ئامادە نییە بێ ئاڵای عێراق هەڵی بکات) بە ستراتیژ و بیرکردنەوەی خۆتاندا بچنەوە و هەر رۆژەی لەسەر پەتی وڵاتێک سەما مەکەن.